http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=15266&m=A42&aa=1Σπασμένα πεζοδρόμια, ανύπαρκτοι κάδοι ανακύκλωσης, λόφοι σκουπιδιών, παμβρώμικα σιντριβάνια, εγκαταλειμμένα πάρκα
Η Αθήνα καταρρέει...
Ούτε ο Δήμος Αθηναίων δεν προσπαθεί να τη σώσει
Ι. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ - ΑΧ. ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ
Κράσπεδα πεζοδρομίων μισοσπασμένα, κάδοι ανακύκλωσης... είδος εν ανεπαρκεία, σιντριβάνια χαλασμένα και παμβρώμικα, πάρκα και ελεύθεροι χώροι τελούν σε καθεστώς εγκατάλειψης ή υπό την απειλή της ανοικοδόμησης. Εικόνες από την καθημερινότητα που βιώνουν οι κάτοικοι της Αθήνας, στις γειτονιές της, στο κέντρο της, στις συνοικίες κοντά στην Ακρόπολη και στα μνημεία-πόλους έλξης των επισκεπτών της. Η κληρονομιά των Ολυμπιακών Αγώνων, της καθαρής, ανθρώπινης, φιλόξενης ακόμη και για τα άτομα με ειδικές ανάγκες πόλης, σβήνει κάθε μέρα όλο και περισσότερο. Πρόκειται για μια πόλη σε εγκατάλειψη, στην οποία κανείς, ούτε ο δήμος ο οποίος τη «διαφεντεύει», δεν προσπαθεί να αποτρέψει την κατάρρευση.
Στα Πετράλωνα, στο Κουκάκι, στα Ιλίσια, η αδιαφορία του δήμου και των αρμοδίων υπηρεσιών στην επίλυση των προβλημάτων τα οποία είτε χρονίζουν είτε ανακύπτουν είναι καθημερινό βίωμα των κατοίκων ή όσων εργάζονται στις αντίστοιχες περιοχές. Πεζοδρόμια χωρίς κράσπεδα, τα οποία ελλοχεύουν κινδύνους για όσους περπατούν σε αυτά σε κάθε τους βήμα, υποτυπώδης παρουσία κάδων ανακύκλωσης, σωροί από σκουπίδια και μπάζα σε πεζοδρόμους και σχεδόν πάνω στα σταθμευμένα οχήματα, αυτοκίνητα τα οποία παρκάρουν μπροστά από τις διαβάσεις για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οδοστρώματα με λακκούβες και ρήγματα σχεδόν κατά μήκος ολόκληρης της έκτασής τους ή δρόμοι διπλής κατεύθυνσης, οι οποίοι από τη γενικευμένη ατιμωρησία και την επικράτηση καθεστωτικής νοοτροπίας περιοίκων και επαγγελματιών μετατρέπονται σε υπαίθριους χώρους στάθμευσης.
Στο Θησείο, το μοναδικό σημείο για την ανακύκλωση συσκευασιών βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ασωμάτων και Ερμού, δίπλα σχεδόν από το σημείο εξόδου των επιβατών του ηλεκτρικού. Αν και η κατασκευή είναι εντυπωσιακή και η διάθεση των Αθηναίων να συμβάλουν στη διαδικασία ανακύκλωσης των συσκευασιών και των υλικών ανταμείβεται συμβολικά με μια απόδειξη αγορών από γνωστή αλυσίδα υπερκαταστημάτων, αποτελεί τη μοναδική λύση για όσους θέλουν να συμμετάσχουν. «Δεν ξέρω πού υπάρχει κοντά κάδος ανακύκλωσης, ίσως κοντά στον σταθμό του ηλεκτρικού» απαντά εμφανώς προβληματισμένος ένας υπάλληλος αρτοποιείου, λίγο πιο πάνω, στην οδό Πουλοπούλου. «Δεν είμαι και απόλυτα βέβαιος, πάντως εδώ γύρω δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Μπλε χρώμα έχουν, έτσι δεν είναι;» αναρωτιέται. «Οσα καταστήματα είμαστε κοντά στον σταθμό μας εξυπηρετεί. Από πιο ψηλά όμως, από την Αποστόλου Παύλου ή από την Ηρακλειδών, δεν ξέρω πραγματικά πόσοι κατεβαίνουν προς τα εδώ με υλικά προς ανακύκλωση» σημειώνει μια εργαζόμενη σε καφέ, στην πρώτη πάροδο μετά την Ερμού.
* Ανακύκλωση-«βιτρίνα»
Ο επόμενος κάδος ανακύκλωσης βρίσκεται εκατοντάδες μέτρα μακριά, στα Ανω Πετράλωνα. Κατηφορίζοντας προς τον Κεραμεικό και την οδό Πειραιώς, η οδός Κειριαδών έχει μετατραπεί σε απέραντο εργοτάξιο λόγω των έργων για το φυσικό αέριο. Στο σημείο στο οποίο επιτρέπεται η κίνηση των οχημάτων και στις δύο κατευθύνσεις, φορτηγά και αυτοκίνητα «στριμώχνονται» σε μία μόνο λωρίδα κυκλοφορίας, λόγω των διπλοπαρκαρισμένων αυτοκινήτων. Την ίδια στιγμή, στο παρακείμενο πεζοδρόμιο βρίσκεται το ΙΚΑ της περιοχής. Η πρόσβαση όμως για τα άτομα που πιθανώς αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα είναι αδύνατη από το ακριβώς απέναντι πεζοδρόμιο, καθώς ένα παρκαρισμένο αυτοκίνητο έχει σταθμεύσει ακριβώς στο σημείο όπου το κράσπεδο του πεζοδρομίου αποκτά τη γνωστή ελαφρά κλίση του, η οποία διευκολύνει την κίνηση των αναπηρικών αμαξιδίων. «Τα ίδια και τα ίδια κάθε φορά και ο δήμος είναι απών» διαμαρτύρεται ο κ. Νίκος Μουμούρης, κάτοικος των Πετραλώνων. «Ειδικά το Σαββατοκύριακο, θέλεις ώρες για να διασχίσεις με αυτοκίνητο αυτά τα 200 μέτρα της διπλής κατεύθυνσης, πολύ περισσότερο εάν έρχεσαι από την Πειραιώς. Τα ίδια γίνονται και πιο πάνω, στο σημείο κάτω από τη γέφυρα της Πουλοπούλου» σημειώνει ο κ. Μουμούρης.
Σε κάθε γειτονιά και πλατεία, τα σκουπίδια, η ρύπανση και το κυκλοφοριακό υποβαθμίζουν την καθημερινή ζωή των πολιτών. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν και οι δεκάδες εστίες εγκληματικότητας, διάσπαρτες σε όλη την πόλη, οι οποίες αρχίζουν από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος τα οποία λειτουργούν δίχως άδεια εδώ και χρόνια, περνούν από πιάτσες που πουλάνε την πρέζα με τη «σέσουλα» και καταλήγουν σε γειτονιές στις οποίες οι ληστείες και οι κλοπές κάνουν θραύση. «Κερασάκι» για την αισθητική πτώση της πρωτεύουσας αποτελεί το ιστορικό της κέντρο, το οποίο πλέον θυμίζει περισσότερο γκέτο και λιγότερο την «ψυχή» της πόλης.
* Γειτονιές σε έκπτωση
Το παράδειγμα της Κυψέλης ίσως είναι ενδεικτικό για τον διασυρμό του ιστορικού κέντρου. Κατεστραμμένα και μικρά πεζοδρόμια, μηδαμινοί ελεύθεροι χώροι, βουνά από σκουπίδια, ελλιπής φωτισμός, λιγοστό πράσινο, «μπουκωμένα» φρεάτια, εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα και ιστορικά κτίρια, πολλά εξ αυτών διατηρητέα, τα οποία ρημάζουν στο διάβα του χρόνου. Ακόμη, οι διπλοβάρδιες συνεχίζουν να αποτελούν καθεστώς σε πολλά σχολεία και η Κυψέλη έχει τα «πρωτεία» σε αυτό τον τομέα. Τέλος, από τον σεισμό του 1999 ως σήμερα το 150ό ολοήμερο δημοτικό εξακολουθεί να στεγάζεται... σε κοντέινερ. Είναι ενδεικτικό ότι στην περιοχή καταγράφεται «διαρροή πληθυσμού», καθώς οι συνθήκες ζωής επιδεινώνονται.
Στους Αμπελόκηπους τα πεζοδρόμια έχουν καταληφθεί από αυτοκίνητα εις το διηνεκές, καθώς οι θέσεις στάθμευσης αποτελούν μακρινό όνειρο. Οι κάδοι των απορριμμάτων γεμίζουν με συνοπτικές διαδικασίες, με την ολοκλήρωση του πρωινού εφοδιασμού των σουπερμάρκετ. Οι κάδοι ανακύκλωσης σπανίζουν, τα πάρκα είναι παρατημένα στην τύχη τους, ενώ τους τελευταίους μήνες οι κλοπές έχουν επανέλθει στην ημερήσια διάταξη.
Στα Πατήσια η έλλειψη προσωπικού και οχημάτων στην καθαριότητα αποτελούν τον βραχνά των κατοίκων της περιοχής. Οι γειτονιές βρωμίζουν κάθε μέρα όλο και περισσότερο, ενώ και εκεί η ανακύκλωση αποτελεί είδος εν ανεπαρκεία. Η «Εριουργία» αντί σχολείων φιλοξενεί αυτοκίνητα.
Από την πλατεία Κουμουνδούρου ως την Ομόνοια μια ολόκληρη περιοχή έχει αφεθεί στα χέρια της παρανομίας, όπου εθνοτικές ομάδες ελέγχουν και επιβάλλουν τους δικούς τους νόμους σε ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα. Η πρέζα πωλείται μέρα μεσημέρι, χωρίς καν να τηρούνται τα προσχήματα.
Στα δυτικά της Αθήνας ο προαστιακός σιδηρόδρομος, ενώ αρχικά είχε σχεδιαστεί για να είναι υπόγειος, εν τέλει κατέληξε να είναι υπέργειος και αναμένεται να αλλάξει ολοκληρωτικά την περιοχή, κόβοντας στη μέση τις γειτονιές και αποτελώντας το νέο «μακρύ τείχος», με απροσδιόριστες ακόμη κοινωνικές επιπτώσεις. Ακόμη πιο ειρωνικό είναι ότι η κατασκευή των νέων σταθμών του παίρνει μαζί του και τα δένδρα.
Οι λιγοστοί ελεύθεροι χώροι οι οποίοι έχουν απομείνει απειλούνται από τσιμεντοποίηση. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή τη στιγμή δραστηριοποιούνται για αυτό το θέμα στην ευρύτερη περιοχή Αθηνών - Πειραιώς δεκάδες κινήματα πολιτών. Αλλωστε, η αναλογία ελεύθερου χώρου ανά κάτοικο εξακολουθεί να είναι 2 τ.μ., ενώ όλα συγκλίνουν στο ότι θα λιγοστέψουν. Τρία μόνο δένδρα υπάρχουν στην οδό Δημητρακοπούλου, στο Κουκάκι, λέει χαρακτηριστικά η κυρία Στέλλα Μαρκαντωνάτου, κάτοικος της περιοχής. «Τα φυτέψαμε μόνοι μας, έπειτα από τη διαρκή αδιαφορία του δήμου να ανταποκριθεί στο αίτημά μας για μια συστηματική δενδροφύτευση σε ολόκληρο τον δρόμο και σε ορισμένες παρόδους του» τονίζει. Οσο για τα προγράμματα ανακύκλωσης σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες γειτονιές: «Δυσκολεύομαι να θυμηθώ πού υπάρχουν κάδοι, πέρα από το κεντρικό σημείο στη διασταύρωση της οδού Βεΐκου με την οδό Δράκου. Αν είναι συνολικά πέντε στην περιοχή, από τον λόφο του Φιλοπάππου ως τα Ανω Πετράλωνα, είναι ζήτημα» υπογραμμίζει η κ. Μαρκαντωνάτου.
* Δηλητηριασμένα δένδρα
Γυμνά δένδρα, πολλά φύλλα πεσμένα μέσα σε λακκούβες από το νερό της βροχής, κάποια από τα φυτά ξερά, χωρίς να προδίδεται εμφανής αιτία για την απουσία εσωτερικών χυμών από τους κορμούς και τα κλαδιά. Στη συμβολή των οδών Διοχάρους και Ιωνος Δραγούμη, πίσω από το νοσοκομείο «Συγγρού», στην περιοχή των Ιλισίων, η κατάφυτη από σφενδάμια και λεύκες νησίδα «απειλείται» από την κατασκευή υπόγειου χώρου στάθμευσης. Οι περίοικοι αντιδρούν και ζητούν την παρέμβαση του Δήμου Αθηναίων για την παύση οποιασδήποτε παρέμβασης τέτοιου χαρακτήρα.
«Ο δήμος κωφεύει στις εκκλήσεις μας» σημειώνει ο κ. Χρήστος Καλογερόπουλος, συνταξιούχος πολιτικός μηχανικός, ο οποίος συμμετέχει στην τοπική κίνηση πολιτών για την προστασία της περιοχής και των ελεύθερων χώρων πρασίνου. «Με προσφυγή μας στο Συμβούλιο της Επικρατείας πετύχαμε την προσωρινή αναστολή του έργου. Μέλημά μας μα και ανησυχία όλων όσοι ζούμε στην περιοχή είναι να παραμείνει ο χώρος ανάσα πρασίνου, άμεσα συνδεόμενος με το γειτονικό Αλσος των Ιλισίων, το πάρκο και την παιδική χαρά του Αγίου Χαράλαμπου» τονίζει ο κ. Καλογερόπουλος. «Αν προχωρήσει η κατασκευή του χώρου στάθμευσης θα κοπούν όλα τα δένδρα και κινδυνεύει άμεσα και το γειτονικό πάρκο, καθώς είναι πολύ πιθανόν εκεί να τοποθετηθεί ο εξαερισμός της εγκατάστασης. Φαντάζεστε τι θα σημαίνει αυτό, εάν τα καυσαέρια και οι αναθυμιάσεις καταλήγουν στα σημεία όπου παίζουν δεκάδες παιδιά καθημερινά και απολαμβάνουν τον περίπατό τους πολλοί από τους συμπολίτες μας» υπογραμμίζει, εμφανώς πικραμένη και οργισμένη μπροστά σε μια τέτοια εξέλιξη, η κυρία Βέρα Λύχνου, καθηγήτρια πιάνου, η οποία ζει ακριβώς απέναντι από το πάρκο.
Το τελευταίο διάστημα, για την ακρίβεια το τελευταίο δίμηνο, κατά... σύμπτωση αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης προσωρινής αναστολής των έργων από το ΣτΕ, οι κάτοικοι, οι οποίοι έκαναν τον καθημερινό τους περίπατο στη νησίδα και στο πάρκο, παρατήρησαν πληθώρα από σακούλες στις ρίζες των δένδρων. «Ηταν αδύνατον να μην το προσέξεις· το υγρό που περιείχαν ήταν υπερβολικά δύσοσμο. Μαζέψαμε τις σακούλες και καταφύγαμε στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο για να διαπιστώσουμε τη φύση της ουσίας» αφηγείται ο κ. Καλογερόπουλος. «Τα αποτελέσματα που λάβαμε απεδείκνυαν την ύπαρξη, σε υψηλή περιεκτικότητα, μιας άγνωστης τοξικής ουσίας, ικανής να καταστρέψει το δένδρο» τονίζει ο κ. Καλογερόπουλος. «Τέτοιες σακούλες ανακαλύψαμε για πρώτη φορά στις 28 Νοεμβρίου, και μετά στις 18 και 28 Δεκεμβρίου, στις 14, στις 16 και τελευταία φορά στις 17 Ιανουαρίου. Μοιάζει σαν να θέλει κάποιος να δηλητηριάσει σταδιακά τα φυτά, κυρίως τις λεύκες» σημειώνει η κ. Λύχνου.
Στο σιντριβάνι απέναντι από το «Χίλτον» δεν έχει απομείνει πλέον ίχνος μαρμάρου· σκέτο τσιμέντο, μαυρισμένο όπως και το νερό, με γόπες τσιγάρων, φλούδες φρούτων και πεταμένα χαρτιά να «χορεύουν» στον ρυθμό του νερού που πέφτει από τους πίδακες... Οπως σε κάθε άλλη πλατεία και πεζόδρομο, από την Ερμου και την Ομόνοια μέχρι την πιο μακρινή γειτονιά. Η εικόνα της Αθήνας που θέλει αλλά δεν μπορεί.
«Τα πάρκα δεν είναι υψηλή προτεραιότητά μας τον χειμώνα»
«Τα πάρκα δεν είναι υψηλή προτεραιότητά μας τον χειμώνα. Ασχολούμαστε από τον Μάρτιο και μετά, ώστε να υποδεχθούμε τον κόσμο το καλοκαίρι». Η ομολογία ανήκει σε αρμόδιο παράγοντα του Δήμου Αθηναίων, της μοναδικής πόλης στην Ευρώπη η οποία αντιμετωπίζει ό,τι αλλού αποτελεί καθημερινότητα, όπως και όποτε μπορεί. Συνήθως έπειτα από καταγγελίες, φωνές και τηλεφωνήματα απηυδισμένων πολιτών ή δυο τρεις μέρες πριν από εορτές και επετείους οι οποίες επιβάλλουν ευταξία και καθαριότητα. Και μετά, πάλι χάος.
Μεγάλη πόλη, μεγάλα προβλήματα. Ευθύνες στους πολίτες, αλλά και σε εμπλεκόμενους φορείς καταλογίζουν δύο αντιδήμαρχοι των Αθηνών για την κατάσταση που βρίσκεται η πόλη, αναγνωρίζοντας πάντως ότι και ένα μερίδιο ευθύνης ανήκει στον Δήμο Αθηναίων. Συγκεκριμένα, ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Εργων και Μελετών κ. Χρ. Ακριτίδης σημειώνει ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τα έργα που γίνονται στην πόλη, καθώς κάθε φορά, μετά την αποπεράτωσή τους, απαιτείται συντήρηση, η οποία συνεπάγεται και αυξημένο κόστος. «Η ποιότητα και η αποκατάσταση είναι η χειρότερη δυνατή» λέει και προσθέτει: «Εχουμε κάνει 15 συσκέψεις με φορείς, οι υποδομές είναι πανάρχαιες, δεν υπάρχει καν αποτυπωμένο υπόγειο δίκτυο και η ανάγκη για συντονισμένο έλεγχο από την κεντρική διοίκηση είναι επιτακτική». Ο κ. Ακριτίδης αναφέρει ότι ο δήμος έχει κάνει εκκλήσεις στο ΥΠΕΧΩΔΕ προκειμένου να αναλάβει ρόλο «κηδεμόνα» στον συντονισμό των εμπλεκόμενων φορέων, όμως το θέμα έχει παγώσει. «Το αφεντικό της πόλης είναι ο δήμος, όμως υπάρχει μια κακή νοοτροπία η οποία ξεκινάει από ψηλά και έχει ως αποτέλεσμα να μην τηρούνται οι κανόνες και συχνά φορείς και κάτοικοι να μη σέβονται τα στοιχειώδη» επισημαίνει.
Ο αντιδήμαρχος Κοινόχρηστων Χώρων και Πρασίνου κ. Αγγ. Μοσχονάς έχει μια απλούστερη εξήγηση για τη... διολίσθηση της Ολυμπιακής Αθήνας στη σημερινή απαράδεκτη κατάσταση. «Κατά τη διάρκεια των Αγώνων ο κόσμος πρόσεχε, τώρα όχι. Είναι απλό, αλλά πραγματικό» λέει και προσθέτει «όπως όλοι, έτσι και ο πολίτης έχει ευθύνες». Από το 2003 ως σήμερα, η αντιδημαρχία έχει προσθέσει στην γκρίζα πόλη 25.000 δένδρα και οι δυνατότητες πλέον εξαντλούνται. «Αξιοποιούμε ό,τι βρίσκουμε, κάνουμε πειραματισμούς, π.χ. τοποθετήσαμε 1.000 δένδρα σε "αφτιά" (με διαπλάτυνση της γωνίας του πεζοδρομίου), καθώς υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί. Πόσοι ξέρουν ότι απαγορεύεται να μπει δένδρο σε ένα πεζοδρόμιο που είναι 1,00 - 1,20 μ.;» επισημαίνει. «Δεν λέω ότι δεν κάνουμε λάθη, όμως οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε είναι πολλές» τονίζει.
Πρόσφατα, σε συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής», ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Νικ. Κακλαμάνης είχε αποδεχθεί το αίτημα τού εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Γ. Σανιδά για μεικτές περιπολίες σε προβληματικές περιοχές. «Είμαι αποφασισμένος να το σηκώσω ψηλά το θέμα της ασφάλειας. Εχω ήδη ζητήσει συνάντηση με τον υπουργό Εσωτερικών και με την ΕΛΑΣ για την αναβίωση του μνημονίου συνεργασίας το οποίο είχε υπογραφεί πριν και κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Αθήνα είναι αρκετά ασφαλής και πρέπει να παραμείνει» είχε δηλώσει. Παρ' όλα αυτά, πίσω ακόμη και από το Δημαρχείο, η παρανομία εξακολουθεί και σήμερα να βασιλεύει και να διογκώνεται. Οπως και όλα τα άλλα προβλήματα τής πόλης.
Το ΒΗΜΑ, 20/01/2008
