Ως γνωστόν «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν». Η
πιθανή έλλειψη νερού που οφείλεται στην ανομβρία είναι ένα πραγματικό
πρόβλημα και πρέπει να προτείνουμε τεχνικές λύσεις. Οι τελευταίες
μεγάλες ξηρασίες είναι απόρροια του ακραίου κλιματικού φαινομένου - που
έπληξε τη χώρα μας και εκδηλώθηκε τη διετία 1989-1990 καθώς και το 2000
και είχε σαν αποτέλεσμα τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές και
περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Στη συνέχεια από το 2001 μέχρι σήμερα,
διανύουμε μια περίοδο υγρών σχετικά ετών με αποκορύφωμα το έτος 2002
όταν το ύψος βροχής σε πολλές περιοχές ήταν πολύ μεγαλύτερο από το
αντίστοιχο υπερετήσιο μέσο όρο αλλά στις βροχοπτώσεις το ύψος βροχής
ήταν σε μικρό χρονικό διάστημα, ωρών η ημερών..
Εξαιτίας των βροχερών αυτών ετών έχουμε σήμερα στην Ελλάδα μία περίσσεια υδατικών πόρων και ως πρώτη είδηση στα ΜΜΕ ήταν συχνά τα προβλήματα από πλημμύρες, και μόνο τους τελευταίους μήνες γίνεται καμία αναφορά στη βέβαιη επανεμφάνιση ξηρασίας και της λειψυδρίας. Άρα συνεπώς στην ανάγκη λήψης μέτρων για την ορθολογική διαχείριση του κινδύνου εκδήλωσης λειψυδρίας και ξηρασίας. Όμως δε δικαιολογείται κανένας εφησυχασμός από την παροδική απουσία των ξηρασιών στη χώρα μας. Έτσι η υπενθύμιση του "λανθάνοντος" κινδύνου από ξηρασίες στους αρμόδιους φορείς της πολιτείας και στους πολίτες γενικότερα που πληρώνουν το κόστος των επιπτώσεων τους, θεωρείται αναγκαία και επιβεβλημένη.Υπάρχει αναγκαιότητα και ανάγκη λήψης των απαραίτητων μέτρων για τη διαχείριση πρωτίστως του κινδύνου εμφάνισης ξηρασίας (Risk management) και όχι για τη διαχείριση αυτής μετά την εκδήλωση και την επικράτηση των δυσμενών της επιπτώσεων (Crisis management).
Όμως ο σχεδιασμός αντιμετώπισης των επιπτώσεων ενός τέτοιου ενός κλιματικού φαινομένου της ανομβρίας πρέπει να είναι διαρκής. Ο σχεδιασμός πρέπει να γίνεται βέβαια από διεπιστημονική ομάδα ειδικών και με ολιστική προοπτική αφού η λειψυδρία -ξηρασία είναι η συνισταμένη των αποτελεσμάτων της διατάραξης των μετεωρολογικών, υδρολογικών, αγροτικών και κοινωνικό-οικονομικών συνθηκών μιας περιοχής.
Έτσι τα μέτρα πρέπει να έχουν την εξής κατεύθυνση:
• Τη συγκρότηση Τακτικής Επιτροπής από διεπιστημονική ομάδα ειδικών στις ξηρασίες για την επίβλεψη και το συντονισμό του σχεδίου, καθώς και το συντονισμό της πολιτικής μετά τη σύνταξη του σχεδίου και κατά τη διάρκεια εμφάνισης ξηρασιών.
• Τη χάραξη πολιτικής για τις ξηρασίες και τον καθορισμό των αντικειμενικών στόχων του σχεδίου.
• Την επίλυση των αντιπαραθέσεων μεταξύ ομάδων με περιβαλλοντικά και οικονομικά συμφέροντα. και λύσεις εξοικονόμησης νερού
• Την καταγραφή των φυσικών πόρων, του ανθρώπινου δυναμικού και των οικονομικών και νομικών περιορισμών εφαρμογής του σχεδίου.
• Τη σύνταξη μεθόδων μείωσης των επιπτώσεων των ξηρασιών.
• Τον καθορισμό θεμάτων για έρευνα και να πραγματοποιηθούν αντίστοιχα προγράμματα
• Το συντονισμό νομοθετικών και πολιτικών θεμάτων.
• Την εφαρμογή του σχεδίου ξηρασίας.
• Τη σύνταξη προγραμμάτων ενημέρωσης - εκπαίδευσης των πολιτών σχετικά με την αντιμετώπιση των ξηρασιών και εξοικονόμησης νερού..
• Την καθιέρωση διαδικασιών αξιολόγησης του σχεδίου.
Η αποδοχή όμως ενός τέτοιου σχεδίου σε μια χώρα, παρά την αναγκαιότητα και χρησιμότητα του, έχει σημαντικές δυσκολίες όπως η αβεβαιότητα που επικρατεί ως προς το χρόνο εμφάνισης, αλλά και ως προς τα χαρακτηριστικά των μελλοντικών ξηρασιών οπότε υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος από τις κυβερνήσεις, τους πολίτες και τα ΜΜΕ για φαινόμενα που θα συμβούν στο μέλλον.
Υπάρχει η δυνατότητα ενσωμάτωσης ενός τέτοιου σχεδίου στο υπάρχον σχέδιο αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών ή και το ποιο σημαντικό να δημιουργηθεί ένα ευρύ σχέδιο διαχείρισης των υδατικών πόρων. Πρακτικές άμεσες λύσεις χωρίς να χρησιμοποιήσουμε (λόγω κακής προετοιμασίας) κατασταλτικά μέτρα ακολουθούν όπως η χρήση του νερού των υπαρχόντων βιολογικών καθαρισμών. Το νερό που απορρίπτεται είναι πολύτιμο. Το πότισμα αγροτικών εκτάσεων και κήπων θα μπορούσε άνετα να γίνει από αυτή τη πηγή και να μην χρησιμοποιούμε πόσιμο νερό.
Εκατομμύρια κυβικά υδάτων εξαιρετικά χρήσιμα για άρδευση πέφτουν στην θάλασσα ενώ θα κάναμε οικονομία από ΕΥΔΑΠ- ΔΕΥΑ και ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ. Αυτή τη στιγμή σε όλες τις Αραβικές χώρες και στο πρωτοπόρο Ισραήλ έχουν τεχνολογίες όπου με φτηνούς, απλούς τρόπους γίνεται σημαντική οικονομία νερού.
Παραδείγματα η τεχνολογία της υπόγειας άρδευσης, όπου κάνουμε σημαντική οικονομία από την εξάτμιση – είναι τεράστιες ποσότητες μόνο που δεν είναι ορατές – η χρήση γεωυφασμάτων και μεμβρανών ώστε να επαναχρησιμοποιούμε το νερό, ο σωστός σχεδιασμός των αρδεύσεων,- σήμερα στην χώρα μας ο κάθε τυχάρπαστος κάνει κατασκευές αρδευτικών και η υπεράρδευση είναι σχεδόν κανόνας - ώστε να υπάρχει ομοιομορφία άρδευσης με μικρές απώλειες, και τέλος να θεσμοθετηθεί αδειοδότηση χρήσης συστήματος άρδευσης. Παλαιότερα όπου η φυτοκάλυψη ήταν πολύ μεγαλύτερη και κυρίως με πουρνάρια, αριές πολλά ποτάμια της χώρας μας ήταν πλωτά, και οι πηγές πάντα γεμάτες με νερό. Σήμερα η υποβάθμιση των δασών από ξύλευση, υπερβόσκηση,η οικοπεδοποίηση φωτιές όπου και τα πεύκα αντικατέστησαν τις βελανιδιές, οι εκτεταμένες αλλαγές χρήσεων γης, η απερήμωση, η αστικοποίηση, η ανάπτυξη χωρίς όρους και συνεχής υποβάθμιση του περιβάλλοντος έχουν άμεση σχέση και με το υδάτινο δυναμικό.
Τέλος υπενθυμίζεται πως η προστασία όχι μόνο από ξηρασίες αλλά και από κάθε φυσική καταστροφή, είναι ανάγκη και "αίτημα" των πολιτών της χώρας μας και ηθική υποχρέωση της κάθε κυβέρνησης και των αρμόδιων φορέων της αποτελεί τον καθρέπτη οργάνωσης και ανάπτυξης αυτής.
Επιτροπή Πρασίνου ΓΕΩΤΕΕ
(0) |