|
http://www.tovima.gr/print_article.php?e=B&f=15254&m=Y07&aa=1
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ
Σε όλη τη χώρα λειτουργούν περισσότερες από 1.100 ανεξέλεγκτες χωματερές στις οποίες πετιούνται χρήσιμα υλικά και επιπλέον αποτελούν εστίες μόλυνσης
Σκουπίδια σε ξεχειλισμένους κάδους, μπάζα εδώ και εκεί, χωματερές κορεσμένες και το μέλλον αν όχι άδηλο, σίγουρα βρώμικο. Η διαχείριση των απορριμμάτων στην Ελλάδα εμμένει σε ξεπερασμένες και επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον πρακτικές, σε σπάταλες επιλογές και βρίσκεται απέναντι από τις τοπικές κοινωνίες που στο σύνολό τους λειτουργούν, και συχνά δικαίως, με τη λογική «όχι τα σκουπίδια στην αυλή μου». Παρ' ότι εδώ και χρόνια πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν δείξει τον δρόμο της ορθής πρακτικής, η χώρα μας μόλις το 2001 απέκτησε ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο (2939/ 3-8-2001) για την εναλλακτική διαχείριση ενός σημαντικού ποσοστού των αποβλήτων. Αλλά και πάλι, σήμερα, εν έτει 2008, μόλις το 10%-12% των απορριμμάτων ανακυκλώνεται ή κομποστοποιείται, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος φτάνει το 33%. Ετσι, ο συντριπτικός όγκος των απορριμμάτων καταλήγει και πάλι στις χωματερές. Γι' αυτό πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Ευρώπη των 25 μας κατατάσσει στη δεύτερη χειρότερη θέση (με πρώτη την Πολωνία).
Στην Αθήνα, με τη χωματερή στη Φυλή να
παίρνει κάθε χρόνο... παράταση ζωής - αν και δεν τηρούνται βασικές
προδιαγραφές και διαδικασίες περιβαλλοντικής διαχείρισης και για τον
λόγο αυτόν παραπέμφθηκε ο «ΧΥΤΑ» Φυλής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο - και
την απουσία ολοκληρωμένων προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης, η μάχη
για τη διαχείριση των απορριμμάτων της πρωτεύουσας δίνεται στα
χαρακώματα του Γραμματικού και της Κερατέας, όπου έχουν χωροθετηθεί οι
νέοι ΧΥΤΑ. Εν τω μεταξύ καθημερινά «θάβονται» τουλάχιστον 6.000 τόνοι
απορριμμάτων και άλλες αδιευκρίνιστες ποσότητες σε πλήρως ανεξέλεγκτους
σκουπιδότοπους. Επιστήμονες στο πλευρό των κατοίκων των δύο περιοχών
υποστηρίζουν ότι με τους δύο νέους ΧΥΤΑ το πρόβλημα δεν πρόκειται να
λυθεί και υποστηρίζουν ότι συνολικά ο εθνικός σχεδιασμός για τη
διαχείριση των απορριμμάτων, που προβλέπει την κατασκευή 120 Χώρων
Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), είναι για τα... σκουπίδια.
Αρκούν, όπως λένε, δέκα Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης
Αποβλήτων σε εθνική κλίμακα ώστε να είναι αποτελεσματικότεροι και
αποδοτικότεροι. Αλλοι περιβαλλοντικοί φορείς υποστηρίζουν ότι με
ολοκληρωμένα προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης για όλα τα επιμέρους
υλικά και σε συνδυασμό με την ενημέρωση και ενεργοποίηση των πολιτών
μπορεί να αρχίσει να αντιμετωπίζεται σε μόνιμη βάση το πρόβλημα των
σκουπιδιών.
Σήμερα, σε όλη τη χώρα λειτουργούν περισσότερες από 1.100 ανεξέλεγκτες
χωματερές, οι οποίες αποτελούν μια μόνιμη απειλή για το φυσικό και
δασικό περιβάλλον της χώρας, όπως και για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με
στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, την πενταετία
2000 - 2005 ξέσπασαν 3.941 πυρκαϊές σε χωματερές και κατέκαψαν περίπου
18.000 στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Από
τη φωτιά των σκουπιδιών εκλύονται στην ατμόσφαιρα διοξίνες και άλλες
επικίνδυνες τοξικές ουσίες. Το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει θέσει ως στόχο την εξάλειψή
τους ως το τέλος του 2008 - διαφορετικά ο πέλεκυς της Ευρωπαϊκής Ενωσης
θα πέσει βαρύς -, ωστόσο οι Κασσάνδες λένε ότι δεν είναι εφικτός, καθώς
ως τότε δεν θα έχουν αποπερατωθεί τα έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία μάς δεσμεύει να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη
ιεραρχία στη διαχείριση των απορριμμάτων με πρώτη προτεραιότητα την
πρόληψη και τον περιορισμό των αποβλήτων, εν συνεχεία την
επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση (συμπεριλαμβανομένης της
κομποστοποίησης) και στην τελευταία θέση έρχεται η αξιοποίηση με
ανάκτηση ενέργειας. Ακολουθεί η τελική διάθεση μόνο των υπολειμμάτων
και όχι του συνόλου των απορριμμάτων.
Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες του Γραφείου Εναλλακτικής Διαχείρισης
Συσκευασιών και Αλλων Προϊόντων του ΥΠΕΧΩΔΕ, από τα περισσότερα
εγκεκριμένα εθνικά ή περιφερειακά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης
και από την εθνική Επιτροπή Παρακολούθησης Εναλλακτικής Διαχείρισης
(ΕΠΕΔ) υπάρχουν σοβαρές καθυστερήσεις και λανθασμένες επιλογές. Οπως
επισημαίνει ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης (ΟΕΑ), κ.
Φίλιππος Κυρκίτσος, δεν προχωρά, εδώ και πέντε έτη που είναι έτοιμο, το
Προεδρικό Διάταγμα για τη δημιουργία του αναγκαίου Εθνικού Οργανισμού
Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Αλλων Προϊόντων, που θα
παρακολουθεί και θα οργανώνει όλα τα θέματα σχετικά με την ανακύκλωση
και την εναλλακτική διαχείριση στην Ελλάδα. Ακόμη, δεν έχει τεθεί σε
ισχύ το ΠΔ για την εναλλακτική διαχείριση των Αποβλήτων από
Κατεδαφίσεις, Εκσκαφές και Οικοδομές (μπάζα). «Τα μπάζα, που ξεπερνούν
τα 5.500.000 τόνους ετησίως, συνεχίζουν να καταλήγουν ανεξέλεγκτα στο
περιβάλλον ή να γεμίζουν τους ακριβούς μας ΧΥΤΑ και να δημιουργούν
σοβαρά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, χρεώνοντας
το μέλλον για τη διαχείρισή τους» καταγγέλλει ο κ. Κυρκίτσος.
Σε σχέση με τον τρόπο χρέωσης των ΟΤΑ για την τελική διάθεση των
απορριμμάτων ισχύουν ακόμη οι «μεσαιωνικής» περιόδου κατά κεφαλήν
χρεώσεις σε όλη την Ελλάδα, όταν όλοι οι ΟΤΑ των υπολοίπων παλαιών 14
κρατών-μελών χρεώνονται με τους τόνους που οδηγούν για τελική διάθεση
και έτσι έχουν κάθε λόγο να μειώσουν, ανακυκλώσουν και κομποστοποιήσουν
τα απορρίμματά τους. Παράλληλα, η χρέωση των νοικοκυριών για τη
διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται με βάση τα τετραγωνικά των
κατοικιών (που κατοικούνται ή δεν κατοικούνται), που αποτελεί ελληνική
καινοτομία για τα 15 παλαιά μέλη της ΕΕ και που βέβαια δεν υπάρχει
καμία έννοια ανταποδοτικότητας. Οι υπόλοιπες χώρες εφαρμόζουν συστήματα
χρέωσης με βάση το βάρος που παράγει κάθε νοικοκυριό, και έτσι υπάρχουν
και οικονομικά κίνητρα για μεγαλύτερη συμμετοχή στην
ανακύκλωση-κομποστοποίηση. «Η πολιτεία και οι ΟΤΑ θα πρέπει να δουν
πολύ σοβαρά αυτά τα δύο θέματα, αν θέλουμε να αυξήσουμε σημαντικά τα
ποσοστά μας στην ανακύκλωση» δηλώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Κυρκίτσος.
Στους βιολογικούς καθαρισμούς της Ψυτάλλειας και της Μεταμόρφωσης, με
ευθύνη της πολιτείας και της ΕΥΔΑΠ, δεν προβλέφθηκε έγκαιρα ο τρόπος
διαχείρισης της τελικής παραγόμενης λάσπης, η οποία κατέληγε στα Ανω
Λιόσια. Σήμερα βέβαια έχει δρομολογηθεί στην Ψυτάλλεια η μονάδα
αποξήρανσης, ωστόσο δεν υπάρχει σχεδιασμός για την τελική κατάληξη της
αποξηραμένης πλέον λάσπης, που για πολλούς επιστήμονες και
περιβαλλοντικούς φορείς η καλύτερη λύση είναι η κομποστοποίησή της.
Το μοναδικό αισιόδοξο μήνυμα για ένα καλύτερο αύριο έρχεται από τους
εκατοντάδες ΟΤΑ (περισσότεροι από 400) που ξεκίνησαν την ανακύκλωση
πολλών υλικών που ως σήμερα κατέληγαν στις χωματερές, όπως οι
συσκευασίες, τα ηλεκτρικά τους απόβλητα, οι μπαταρίες κ.ά. Μάλιστα,
αρκετοί δραστήριοι ΟΤΑ (Ελευσίνα, Ανοιξη, Μελίσσια, Παιανία, Πετρούπολη
και πολλοί άλλοι) έχουν ξεκινήσει, χωρίς βοήθεια από την πολιτεία, και
προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης με κάδους σε κάθε νοικοκυριό. Ολοι
αυτοί οι ΟΤΑ, που συγκροτούν το ρεύμα της ανακύκλωσης στην Ελλάδα,
βλέπουν στην πράξη ότι η ανακύκλωση-κομποστοποίηση αποτελεί τη
φιλικότερη στο περιβάλλον και οικονομικότερη επιλογή που μπορεί άμεσα
να εφαρμοσθεί. Μακάρι να τους μιμηθούν και άλλοι...
Το ΒΗΜΑ, 06/01/2008
 (0) |
