|
Μεταλλεία και περιβάλλον: μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά; |
|
|
|
30.06.09 |
|
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΕΛΙΔΑ
Μεταλλεία και περιβάλλον: μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά;
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΛΙΑΜΠΑΚΟΥ
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΤΗΣ
Πηγή: ένθετο ΟΙΚΟ της Καθημερινής
O Δημήτρης Καλιαμπάκος είναι αναπληρωτής καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στη Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων & Μεταλλουργών.
Λατομεία, μεταλλεία, ανατινάξεις... Αλήθεια, τα χρειαζόμαστε όλα αυτά; Ή είναι απλώς ένα απομεινάρι του παρελθόντος, από το οποίο, άντε, με λίγο περισσότερη πίεση, μπορούμε να απαλλαγούμε;
Δεν υπάρχει χειρότερος σύμβουλος, για μια σωστή στάση, από την αγνόηση της πραγματικότητας. Και η πραγματικότητα λέει ότι ο πρώτος κρίκος της αλυσίδας οποιασδήποτε παραγωγής αγαθών (σπίτια και αυτοκίνητα, υπολογιστές, βιβλία και παιχνίδια και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί) θα ξεκινάει πάντα από την εξόρυξη πρώτων υλών. Ακόμη και η ίδια η προστασία του περιβάλλοντος χρειάζεται πρώτες ύλες. Στεγανωτικά και φίλτρα για την προστασία του νερού, θερμομονωτικά για την εξοικονόμηση ενέργειας, μέταλλα για τα φωτοβολταϊκά συστήματα, όλα αυτά είναι προϊόντα της γης, που πρέπει να εξορυχθούν για να είναι διαθέσιμα. Συχνά, αυτή η αλυσίδα έχει πολλούς άλλους κρίκους, ο πρώτος ίσως ξεχνιέται και δύσκολα συνδέεται στα μάτια των πολλών με τα απαραίτητα αγαθά, αλλά πάντα υπάρχει και συγκρατεί όλους τους υπόλοιπους κρίκους.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ανεχτούμε τη
μεταλλευτική δραστηριότητα, με οποιοδήποτε περιβαλλοντικό κόστος; Να
τοποθετηθεί σε ασυλία, με ένα οχαδερφίστικο ανασήκωμα των ώμων και τη
βοήθεια της παροιμίας «αν θες ομελέτα, πρέπει να σπάσεις αυγά»; Κάθε
άλλο. Πρώτον, γιατί το περιβάλλον δεν αντέχει άλλες σπατάλες και
αλόγιστες καταστροφές.
Και, δεύτερον, γιατί είναι λάθος να ταυτίζει κανείς τη μεταλλευτική
δραστηριότητα με την περιβαλλοντική καταστροφή. Οχι γιατί δεν υπάρχουν
παραδείγματα απαράδεκτης καταπάτησης κάθε κανόνα από συγκεκριμένες
εκμεταλλεύσεις (το οποίο συμπαρασύρει στα μάτια της κοινής γνώμης
ολόκληρο τον κλάδο), αλλά γιατί υπάρχουν σήμερα όλες οι τεχνολογικές
δυνατότητες για μια ομαλή συνύπαρξη της μεταλλευτικής και λατομικής
δραστηριότητας με τις τοπικές κοινωνίες.
Με την προϋπόθεση ότι κάποια πράγματα θα γίνουν:
Οι περιβαλλοντικές μελέτες να είναι πραγματικές, γνήσιες και
αντικειμενικές και όχι φθηνές και πρόχειρες αντιγραφές. Να εξαντλούνται
οι δυνατότητες ελαχιστοποίησης της παρέμβασης στο περιβάλλον. Να
σχεδιάζεται από την αρχή μια πλούσια και ουσιαστική αποκατάσταση του
περιβάλλοντος και όχι μια προσχηματική και ψωραλέα δήθεν «αποκατάσταση».
Οι κάτοικοι να συμμετέχουν ουσιαστικά σε όλη τη διαδικασία, να έχουν
λόγο και ρόλο πραγματικό όχι μόνο στο επίπεδο της συζήτησης για τους
κοινά αποδεκτούς όρους της εκμετάλλευσης, αλλά και στην ίδια την
εφαρμογή τους. Μόνο έτσι θα μπορεί να χτίζεται, επίπονα μεν αλλά με
σταθερότητα, ένα κλίμα αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης.
Χρειαζόμαστε έναν κρατικό μηχανισμό ακέραιο, αδιάβλητο, ικανό να
κρατήσει τους όρους αυτής της ισορροπίας και όχι έναν ανυπόληπτο
μηχανισμό, έρμαιο πιέσεων και συμφερόντων.
Είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν αυτές οι προϋποθέσεις; Δεν έχουμε και
άλλη επιλογή, παρά να βαδίσουμε σε αυτόν το δρόμο. Αλλιώς, θα
συνεχίζεται αυτό το παράλογο εκκρεμές που συχνά περιλαμβάνει δύο
αντιδιαμετρικές θέσεις: την επιθετική, την «ό,τι προλάβουμε να πάρουμε»
εκμετάλλευση και τις αδιέξοδες αντιδράσεις που στοχεύουν στην παύση της
μεταλλευτικής δραστηριότητας.
 (0) |
