|
|
|
Το κλιματικό χάος είναι αναπόφευκτο. |
|
|
|
22.06.08 |
|
Το μόνο που μπορούμε να αποτρέψουμε είναι η εξαφάνισή μας / του Μαρκ Λάινας 23-06-2008
Πηγή: www.ppol.gr -
Climate chaos is inevitable. We can only avert oblivion
© The Guardian
Κάποτε, ιδιαίτερα όταν μελετάμε τόσο θεμελιώδη ζητήματα όσο η κλιματική αλλαγή , υποχρεούμεθα να εξετάσουμε και το αδιανόητο -ο δογματισμός δεν έχει νόημα όταν ερευνάται η μελλοντική βιωσιμότητα του πλανήτη μας.
Αυτό ήταν το πνεύμα στο οποίο, μαζί με
άλλους ειδήμονες μετεωρολόγους, οικονομολόγους και πολιτικούς,
συναντηθήκαμε, υπό την αιγίδα της δεξαμενής σκέψης «δίκτυο της Στοκχόλμης» , προκειμένου να διερευνήσουμε τα σενάρια των πιθανών μελλοντικών πολιτικών αντιμετώπισης του ζητήματος http://www.stockholm-network.org/ και των επιπτώσεών που αυτές θα είχαν στο κλίμα του πλανήτη.
Καταλήξαμε σε τρία εναλλακτικά σενάρια για το μέλλον, και στη συνέχεια ζητήσαμε από τους ειδήμονες
του ερευνητικού κέντρου της εθνικής μετεωρολογίας μας να «τρέξουν» τα
μοντέλα μας στα προγράμματα κλιματικής εξομοίωσής τους, και να μας
δώσουν τα αποτελέσματα σε αύξηση της θερμοκρασίας.
Τα αποτελέσματα ήταν ταυτόχρονα εκπληκτικά κι επώδυνα.
Συμφωνούμε μεν, αλλά αδιαφορούμε
Σε κάθε ένα από τα σενάρια μελλοντικής αντιμετώπισης του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής δώσαμε κι από ένα όνομα.
Το πιο απαισιόδοξο το είπαμε «συμφωνούμε, αλλά αδιαφορούμε»: περιγράφει
έναν κόσμο όπου οι κυβερνήσεις συναντώνται κάθε τόσο και δεσμεύονται
για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά μετά υποχωρούν και
δεν τηρούν τα συμφωνημένα.
Σας φαίνεται γνωστό; Θα έπρεπε: αυτό το σενάριο αντιστοιχεί καλύτερα με
όσα συνέβησαν την τελευταία δεκαετία. Αν συνεχιστεί, σημαίνει πως οι
εκπομπές θερμοκηπικών αερίων θα συνεχίσουν να αυξάνουν έως το 2045.
Ενισχυμένο Κιότο
Το αμέσως πιο αισιόδοξο σενάριο το είπαμε «Ενισχυμένο Κιότο»: το 2009 στην Κοπεγχάγη
οι κυβερνήσεις πετυχαίνουν μια σημαντική συμφωνία. Τα
εκβιομηχανισμένα κράτη επιδιώκουν να πετύχουν συγκεκριμένους ποσοτικούς
στόχους (σαν αυτούς που είχε θέσει το πρωτόκολλο του Κιότο ) κι οι υπό ανάπτυξη χώρες ακολουθούν το παράδειγμά τους καθώς φθάνουν το επίπεδο των αναπτυγμένων κρατών.
Αυτό το σενάριο αντιστοιχεί σε ό,τι καλύτερο μπορούμε να πετύχουμε
σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα. Δυστυχώς όμως, οι εκπομπές
θερμοκηπικών αερίων συνεχίζουν να αυξάνουν έως το 2030.
Αλλαγή βηματισμού
Το τρίτο σενάριο, που το είπαμε «αλλαγή βηματισμού», αξίζει της
προσοχής μας. Εδώ προβλέπουμε μαζικές κλιματικές καταστροφές περί το
2010-2011, που αυξάνουν κατακόρυφα την συνειδητοποίηση του προβλήματος.
Δραστηριοποιημένοι ηγέτες υπερβαίνουν το Κιότο, κι εγκαταλείπουν τις
προσπάθειες να ρυθμίσουν τις εκπομπές των ρύπων σε εθνικό επίπεδο. Αντ'
αυτού, ασχολούνται απ' ευθείας με τους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων
(άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου). Ο ΟΗΕ θέτει ένα παγκόσμιο
«πλαφόν» στην παραγωγή ορυκτών καυσίμων κι εκδίδει ανταλλάξιμα δελτία
παραγωγής τους.
Το τιτάνιο έργο του ελέγχου απρόθυμων κυβερνήσεων και δισεκατομμυρίων
πολιτών εγκαταλείπεται, και τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει ο μηχανισμός
διαμόρφωσης των τιμών: οι εταιρείες μετακυλύουν την αύξηση του κόστους
της παραγωγής τους στους καταναλωτές και η ζήτηση για προϊόντα που
παράγουν CO2 μειώνεται.
Το σύστημα της εμπορίας των αδειών χρήσης ορυκτών καυσίμων χρηματοδοτεί
με τρισεκατομμύρια δολάρια τη μετάβαση σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών
θερμοκηπικών αερίων και αντισταθμίζει τις επιπτώσεις από την αύξηση των
τροφίμων, ειδικά στους φτωχούς.
Ο ξεκάθαρος και μακροπρόθεσμος προσδιορισμός της τιμής των ορυκτών
καυσίμων, προσφέρει στις επιχειρήσεις ισχυρό κίνητρο να στραφούν προς
τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και την παραγωγή προϊόντων με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα .
Αν όλα πάνε καλά, η αύξηση στις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων σταματά το 2017.
Αυτή η ιδέα για καθιέρωση ενός «πλαφόν» στις εκπομπές θερμοκηπικών
αερίων δεν είναι νέα. Εμείς τη βρήκαμε στο διαθέσιμο βιβλίο του
περιβαλλοντιστή συγγραφέα Όλιβερ Τίκελ (Oliver Tickell) .
Κι όμως οι κυβερνήσεις και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις επιμένουν πως
«το Κιότο είναι το μόνο διαθέσιμο παιχνίδι», και θεωρούν επικίνδυνο
αιρετικό όποιον αναφέρεται σε εναλλακτικές προσεγγίσεις.
Ας δούμε όμως τώρα πόσο αυξάνει η παγκόσμια θερμοκρασία σύμφωνα με το κάθε σενάριο:
* Το «συμφωνούμε μεν, αλλά αδιαφορούμε» θα αυξήσει τη
θερμοκρασία κατά 4.85οC μέχρι το 2100 (με πιθανότητα σφάλματος 10%),
* το «ενισχυμένο Κιότο» κατά 3.31οC· και
* η «αλλαγή βηματισμού» κατά 2.89 οC.
Εδώ είναι το καταθλιπτικό κομμάτι: ό,τι κι αν κάνουμε, δεν υφίσταται
πλέον σήμερα εφικτή πολιτική που να μπορεί να κρατήσει την αύξηση της
παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από το «σχετικά ασφαλές» όριο των 2οC, που
είναι ο επίσημος στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και του Ηνωμένου
Βασιλείου.
Αυτό σημαίνει πως είναι πλέον αναπόφευκτη:
* η πλήρης εξαφάνιση των πάγων στον Αρκτικό ωκεανό·
* η επέκταση των ερήμων και της λειψυδρίας στους τροπικούς·
* η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων και των πλημμυρών·
* το λιώσιμο των παγετώνων στις 'Αλπεις και τα Ιμαλάια.
Πράγμα που μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως θα πρέπει να προσανατολιστούμε
στην προσαρμογή μας σε αυτά τα δεδομένα: ό,τι κι αν συμβεί σε πολιτικό
επίπεδο, η ανθρωπότητα θα αναγκασθεί να αντιμετωπίσει τις παραπάνω
εξελίξεις.
Το άλλο μεγάλο μάθημα της έρευνας είναι πως η εμμονή μας στις τρέχουσες
πολιτικές όχι μόνο δεν είναι η ασφαλής επιλογή, αλλά είναι τρομερά
ριψοκίνδυνη. Αν παραμείνουμε στη λογική του Κιότο, σημαίνει πως
πυροδοτούμε κατά πάσα πιθανότητα το λιώσιμο ολόκληρης της δυτικής
Ανταρκτικής και το λιώσιμο των πάγων της Σιβηρίας, πράγμα που σημαίνει
πως θα απελευθερωθούν πελώριες μάζες μεθανίου που σήμερα βρίσκονται «φυλακισμένες» κάτω από τον πάγο.
Αν συνεχίσουμε στη σημερινή αποτυχημένη πολιτική (σύμφωνα με τις
προδιαγραφές του σεναρίου «συμφωνούμε μεν, αλλά αδιαφορούμε») σημαίνει
πως οδηγούμε σε εξαφάνιση το 50%-80% όλων των ειδών της γήινης χλωρίδας
και πανίδας, και πως μεγάλες εκτάσεις της Γης θα πάψουν να είναι
βιώσιμες για τον άνθρωπο. Αυτό θα προκαλέσει τη μετακίνηση όχι
εκατομμυρίων, αλλά δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Λοιπόν, τι θα συμβεί τελικά; Αυτό που ξεχωρίζει το ένα σενάριο από το
άλλο δεν είναι παρά η πολιτική βούληση: το διακύβευμα πλέον είναι αν η
ανθρωπότητα διαθέτει το θάρρος και την προνοητικότητα να σώσει εαυτόν,
ή αν αντιθέτως η δύναμη της συνήθειας (σε οικονομικές και
περιβαλλοντικές πολιτικές) θα μας καταδικάσει όλους σε κλιματική λήθη.
Ο Mark Lynas είναι ελληνικής καταγωγής Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας
’λλα άρθρα του Marc Lynas:
* «To μέλλον σας μάλλον είναι να γίνετε περιβαλλοντικοί πρόσφυγες» (11/3/2008)
 (0) |
|
|
