|
Μεταφέρεται πλήρης ενημέρωση που λάβαμε από το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος, σχετικά με τα αποτελέσματα και τις θέσεις των συμμετεχόντων στις ημερίδες που διεξήχθησαν και αφορούσαν το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο
Αθήνα, 19.6.2008
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
Σε συνέχεια των δύο επιστημονικών ημερίδων που διοργάνωσαν στις 19 Απριλίου και 9 Μαΐου 2008 το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος, ο Σύλλογος Ελλήνων
Αρχαιολόγων, η Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ) και το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ), παρουσίασαν σε κοινή Συνέντευξη Τύπου που δόθηκε την Πέμπτη 19 Ιουνίου, τις θέσεις τους για το τελικό Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή.
Οι ανωτέρω φορείς καταδίκασαν ομόφωνα το προτεινόμενο Γενικό Χωροταξικό
Σχέδιο, ως αντικείμενο στις αρχές της βιωσιμότητος και της προστασίας
του περιβάλλοντος.
Ως βασικές προτεραιότητες του βιώσιμου χωροταξικού σχεδιασμού
επεσήμαναν την ανάγκη αποκαταστάσεως των περιβαλλοντικών καταστροφών
από την άναρχη αγρία ανάπτυξη (εξυγίανση ακτών, μεταφορά βιομηχανιών
κ.λπ.), την απόλυτη προστασία του συνόλου των στοιχείων της
πολιτιστικής κληρονομίας, την υποχρέωση διαφυλάξεως του συνόλου του
φυσικού κεφαλαίου και της γεωργικής γης, την ανάγκη καταρτίσεως γνησίου
διασολογίου και όχι υποκαταστάτων αυτού κατά καταστρατήγηση του άρθρου
24 του Συντάγματος, την άμεση κατάργηση της εκτός σχεδίου δομήσεως, την
κατάρτιση βιώσιμης ενεργειακής πολιτικής με κριτήριο τον έλεγχο της
ζητήσεως, καθώς επίσης και την ενσωμάτωση του κριτηρίου της
περιβαλλοντικής προστασίας σε όλες τις δημόσιες πολιτικές όπως απαιτεί
η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε στα Γραφεία του Επιμελητηρίου
Περιβάλλοντος & Βιωσιμότητος (Καλλιδρομίου 30, Εξάρχεια, τηλ:
210-3823.850) και παρέστησαν οι κ.κ.:
Μαρία Καραμανώφ, Σύμβουλος Επικρατείας, εκπρόσωπος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος,
Μαρία Κόντου, Μέλος Δ.Σ. Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων,
Νικόλαος Μπόκαρης, Δασολόγος, Πρόεδρος ΠΕΔΔΥ (Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημ. Υπαλλήλων) και
Ηλίας Φρυτζαλάς, Χωροτάκτης, Εκπρόσωπος ΠΑΝΔΟΙΚΟ.
 Επισυνάπτονται οι θέσεις των φορέων.
Πληροφορίες: τηλ. 210-3823.850
Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
Καλλιδρομίου 30
114 73 Εξάρχεια ΑΘΗΝΑ
τηλ: 210-3823.850
-------------------------------------
Αθήνα, 18.6.2008
Θέσεις του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
για το τελικό σχέδιο του Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου
1. Το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο, θεσπιζόμενο με καθυστέρηση τριών και
πλέον δεκαετιών από την σχετική συνταγματική επιταγή, οφείλει πρώτα απ'
όλα να εξοφλήσει το βαρύτατο περιβαλλοντικό χρέος της χώρας και να
αποκαταστήσει τις σοβαρές περιβαλλοντικές καταστροφές που έλαβαν χώρα
εν τω μεταξύ (εξυγίανση Σαρωνικού, Παγασητικού, Κορινθιακού,
μετεγκατάσταση βιομηχανιών, αποκατάσταση βιοτόπων κ.λπ.).
2. Οφείλει να οριοθετήσει και να προστατεύσει αποτελεσματικά το
σύνολο του φυσικού κεφαλαίου και των φυσικών πόρων της χώρας (εδάφους,
υδάτων, δασών, οικοσυστημάτων κ.ο.κ.) και όχι μόνον των ελαχίστων
εκείνων περιοχών που έχουν ήδη υπαχθεί σε δίκτυα περιωρισμένης
προστασίας (NATURA κ.λπ.).
3. Οφείλει να καταρτίσει γνήσιο δασολόγιο επί τη βάσει ακριβούς
επιστημονικής μεθόδου και με τη χρήση όλων των διαθεσίμων στοιχείων
(αεροφωτογραφιών, δασικών χαρτών κ.λπ.) και να εγκαταλείψει το
προτεινόμενο "πρόγραμμα οριοθεσίας δασών και δασικών εκτάσεων", το
οποίο με επισφαλείς μεθόδους (μονοσκοπική φωτοερμηνεία) επιτρέπει
περιθώρια λάθους μέχρι 30% και συνιστά πράγματι νομοθετική
καταστρατήγηση του άρθρου 24 του Συντάγματος.
4. Οφείλει να οριοθετήσει και να διαφυλάξει την γεωργική γη και όχι
να τροφοδοτεί μέσω αυτής την άναρχη υπερδόμηση, η οποία έχει νεκρώσει
την ελληνική ύπαιθρο.
5. Οφείλει να σχεδιάσει βιώσιμη ενεργειακή πολιτική, στηριζόμενη όχι
στην αύξηση της προσφοράς, αλλά στη διαχείριση της ζητήσεως. Η χρήση
των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) οφείλει να γίνεται σε
αντικατάσταση των ρυπογόνων πηγών ενεργείας, και όχι να προστίθεται σε
αυτές, λαμβανομένων πάντοτε υπ' όψιν των κριτηρίων της προστασίας του
φυσικού αναγλύφου και του τοπίου της Χώρας.
6. Οφείλει να προβεί στην άμεση κατάργηση της εκτός σχεδίου δομήσεως
και όχι να την ενθαρρύνει με την προώθηση ad hoc χωροθετήσεων νέων
οικισμών με το πρόσχημα της δήθεν τουριστικής κατοικίας.
7. Οφείλει να θεσπίσει κατευθύνσεις τουριστικής πολιτικής που
σέβονται την φέρουσα ικανότητα του φυσικού και πολιτιστικού
περιβάλλοντος της χώρας και να εγκαταλείψει την εγκατάσταση τουριστικών
θυλάκων μεγάλης κλίμακος (ΠΟΤΑ κ.λπ.) προωρισμένων να λειτουργήσουν ως
τιμάριο ιδιωτικής εξουσίας μέσα στην επικράτεια.
8. Οφείλει να προσαρμόσει τον αριθμό και το μέγεθος των
συγκοινωνιακών έργων, χερσαίων, θαλάσσιων και εναέριων, στις ανάγκες
της Χώρας και την φέρουσα ικανότητα του περιβάλλοντος, όπως επιτάσσει
το δημόσιο συμφέρον (άρθρο 106 του Συντάγματος), και να εγκαταλείψει
την στρατηγική της μετατροπής της Ελλάδος σε "κόμβο" του διεθνούς
δικτύου διαμετακομιστικού εμπορίου, η οποία είναι εξαιρετικά επισφαλής
τόσον εξ επόψεως περιβαλλοντικής όσο και οικονομικής.
9. Οφείλει να διασφαλίσει την απόλυτη προστασία του συνόλου της
πολιτιστικής κληρονομίας της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των εναλίων
αρχαιοτήτων τις οποίες αγνοεί πλήρως παρά τους κινδύνους που τις
απειλούν, και όχι να προβαίνει σε επιλεκτική απαρίθμηση συγκεκριμένων
μόνον στοιχείων αυτής, με σοβαρότατες μάλιστα παραλείψεις (λ.χ.
Στάγειρα κ.λπ.).
10. Οφείλει να ενσωματώσει το κριτήριο της περιβαλλοντικής
προστασίας σε όλες τις αναπτυξιακές πολιτικές (εξόρυξη,
ιχθυοκαλλιέργειες, βιομηχανία), όπως απαιτεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση
(Οδηγία 2001/42/ΕΚ) και όχι να επιτρέπει την αλόγιστη εντατικοποίησή
τους ακόμα και σε προστατευτέες περιοχές. Φυσικό και πολιτιστικό
περιβάλλον της χώρας οφείλουν να τυγχάνουν πλήρους και αυτοτελούς
προστασίας ως θεμελιώδη δημόσια αγαθά και όχι να αντιμετωπίζονται ως
απλές παράμετροι του συγκριτικού οικονομικού πλεονεκτήματος της Χώρας.
Η εκπρόσωπος του Επιμελητηρίου
δρ. Μαρία Καραμανώφ
Σύμβουλος Επικρατείας
Μέλος του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου
----------------------------------------------------
Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων
Συνέντευξη Τύπου
Πέμπτη 19 Ιουνίου 2008
στα γραφεία του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
Νίκος Μπόκαρης
Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων
ΤΗΛ: 6937 88 30 12
ΕΘΝΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ- ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ
Απόψεις των Δασολόγων σχετικά με το σχέδιο του Εθνικού Χωροταξικού
Πλαισίου που κατατέθηκε στη Βουλή από τον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε κ.Σουφλιά.
Δεν σας κρύβω ότι προσπάθησα να προσεγγίσω θετικά την κατάθεση του
χωροταξικού πλαισίου, δεδομένου του γεγονότος ότι επί πολλά έτη, είτε
σε συνδικαλιστικό επίπεδο, είτε σε επιστημονικό, ο χωροταξικός
σχεδιασμός αποτελούσε το διακαή στόχο, το κλειδί θα έλεγα, για την
ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων και την αποφόρτιση της
διοίκησης από το βαρύ και δύσκολο έργο της αξιολόγησης των χρήσεων γης
και της χάραξης της εθνικής και αειφόρου πολιτικής γης.
Πιστεύω ότι όλοι μας θα επικροτούσαμε την προσπάθεια σύνταξης ενός
Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου το οποίο θα αποτελούσε τον επιστημονικό και
διοικητικό κανόνα για την ανάπτυξη της υπαίθρου. Εκφράζω όμως τις
εντονότατες επιφυλάξεις μου για το αν ο αναπτυξιακός χαρακτήρας και η
αειφόρος προοπτική του σχεδίου (με ή χωρίς εισαγωγικά) τέθηκαν σε
ανοιχτό διάλογο και εποικοδομητική κριτική και αξιολόγηση.
Ουσιαστικά αναρωτιέμαι αν άνοιξε η συζήτηση με τους πολίτες, την
κοινωνία και την επιστήμη, αν αποκλείστηκαν από το διάλογο οι αντίθετες
απόψεις, πρακτική που φοβάμαι ότι στις ημέρες που ζούμε αποτελεί κανόνα
.
Από την άλλη πλευρά μπήκα στον πειρασμό να αξιολογήσω τις μέχρι σήμερα
δηλώσεις, πολιτικών παραγόντων που διαχειρίστηκαν το ζήτημα αυτό και να
κατατάξω και το εθνικό χωροταξικό σχέδιο στη λογική όσων προσπάθησαν να
αναθεωρήσουν το άρθρο 24 και να μειώσουν τη συνταγματική προστασία των
δασικών οικοσυστημάτων.
Έχω την αίσθηση ότι και σήμερα συζητάμε για την ίδια υπόθεση, με
διαφορετική και πιο ελκυστική ορολογία και πλέον δόκιμους τεχνικά όρους
, που προβάλλουν από τη μια πλευρά τα δάση, τη βιοποικιλότητα, το
περιβάλλον, τις αναδασώσεις, σαν αποτέλεσμα του χωροταξικού σχεδιασμού,
αλλά ουσιαστικά υποκρύπτουν ένα και μοναδικό στόχο την θυσία, στο βωμό
της ανάπτυξης, των δασών που αποτελούν και δημόσια περιουσία.
Εμείς πιστεύουμε ότι η εμμονή που επιδεικνύεται από ορισμένους
υπουργούς, είτε παλαιότερα με την υπόθεση της αναθεώρησης είτε και
σήμερα έχει ένα και μόνο στόχο, την μείωση της προστασίας ενός αγαθού,
των δασών, που προστατεύεται από το Σύνταγμα.
Επιτρέψτε μου όμως να σας εκθέσω ορισμένα ιστορικά στοιχεία για την υπόθεση που συζητάμε:
Μετά τις καλοκαιρινές καταστροφές από τις πυρκαγιές, όλοι ζητούσαν τη
σύνταξη δασολογίου προκειμένου να καταγραφούν και να προστατευτούν τα
δάση της πατρίδας μας.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συνέταξε πρόγραμμα για τη
σύνταξη δασικών χαρτών μεγάλης ακρίβειας , το οποίο υπέβαλε και στο
πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης που έστειλε στην Ε.Ε. για έγκριση.
Ενώ όλοι περιμέναμε την έγκριση του σχετικού προγράμματος,
πληροφορηθήκαμε ότι το πρόγραμμα είχε εξαιρεθεί από τον προγραμματισμό,
λόγω της συσχέτισης του και της επικάλυψης του με άλλο αντίστοιχο
πρόγραμμα που είχε υποβληθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ , με τίτλο ¨οριοθέτηση
δασών και δασικών εκτάσεων¨
Η ενημέρωση υπαλλήλων της δασικής υπηρεσίας ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ προωθούσε
κάποιο έργο με αυτό τον τίτλο είχε γίνει από το διαδίκτυο, νωρίτερα και
είχαν κατατεθεί διαβεβαιώσεις του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ ότι δεν τίθεται θέμα
επικάλυψης των δύο προγραμμάτων τα οποία θεωρούντο διαφορετικά, όχι
μόνο σε επίπεδο προϋπολογισμού αλλά και ουσιαστικά στο παραγόμενο από
το κάθε πρόγραμμα προϊόν.
Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι για την προώθηση του έργου αυτού του
ΥΠΕΧΩΔΕ, είχαν παρακαμφθεί τα θεσμοθετημένα αρμόδια όργανα των δασικών
υπηρεσιών, που είναι οι κατά νόμο αρμόδιες αρχές για τον χαρακτηρισμό
και την οριοθέτηση δασών και δασικών εκτάσεων, καθώς και την κατάρτιση
των δασικών χαρτών και τού δασολογίου τής Χώρας (Ν. 998/79, Ν.
1734/87,Ν. 2664/98, Ν. 3208/03).
Διατυπώθηκαν οι ενστάσεις μας τόσο σε συνδικαλιστικό όσο (και αυτό
είναι το παράδοξο) και σε επίπεδο υπουργών. Ο πρώην υπουργός κος
Μπασιάκος διατύπωσε εγγράφως τις αντιρρήσεις του στον ομόλογο του
Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ για τον τρόπο και τη μεθοδολογία που ακολουθούσε το
πρόγραμμα αυτό.
Παρά τις αντιρρήσεις που εκφράστηκαν, την αλληλογραφία υπηρεσιακή αλλά
και δική μας (συνδικαλιστική) η οποία έφτασε μέχρι και το γραφείο του
κ.Πρωθυπουργού το πρόγραμμα αυτό αναφέρεται στο χωροταξικό σχέδιο ως
δασολόγιο. Ψευδεπίγραφα διότι δεν είναι δασολόγιο και αντιεπιστημονικά
διότι υπάρχουν τεράστια περιθώρια σφάλματος στην ακολουθούμενη
μεθοδολογία.
Επιτρέψτε μου να σας εκθέσω ορισμένες λεπτομέρειες για το έργο αυτό και κυρίως το στόχο που εξυπηρετεί:
Το έργο αυτό είχε στόχο να είναι ένα προστάδιο της κατάρτισης των
δασικών χαρτών . Να αποτελέσει δηλαδή το υλικό στο οποίο θα βασιστούν
οι Δασικές Υπηρεσίες, για την υποβολή δηλώσεων για λογαριασμό τού
Ελληνικού Δημοσίου σε αξιώσεις δικαιωμάτων επί δασών, δασικών και
λοιπών εκτάσεων που διαχειρίζονται και διοικούνται ως δημόσιες, στα
πλαίσια των κτηματογραφήσεων του Εθνικού Κτηματολογίου .
Λαμβάνοντας υπόψη αυτό και μόνο το στόχο, αναδεικνύεται η αδυναμία του για τους παρακάτω λόγους.
Α.Μέθοδος καταγραφής που χρησιμοποιείται:
1. Η μέθοδος που περιγράφεται στις τεχνικές προδιαγραφές
"οριοθέτησης δασών και δασικών εκτάσεων" είναι πλήρως ασύμβατη σε
καίρια σημεία με τις αντίστοιχες των δασικών χαρτών και οδηγεί σε
επισφαλή αποτελέσματα, όσον αφορά στην ακριβή οριοθέτηση των δασών,
δασικών και λοιπών εκτάσεων, αφού δεν χρησιμοποιούνται στερεομοντέλα
αεροφωτογραφιών κατά τη φωτοερμηνεία, αλλά γίνεται μονοσκοπική απόδοση
των αντίστοιχων οριογραμμών.
2. Επιπλέον, δεν προβλέπονται επίγειες εργασίες επιβεβαίωσης των
παραπάνω οριογραμμών, ενέργεια βασική και προαπαιτούμενη για την
εξασφάλιση της πιστότητας αφενός της ορθής θέσης τους και αφετέρου τού
θέματος (π.χ. δάσος, χορτολίβαδο, βραχώδης έκταση κ.λ.π.).
3. Συνέπεια των ανωτέρω είναι να περιγράφονται στις εν λόγω τεχνικές
προδιαγραφές σαν προβλεπόμενες θεματικές αποκλίσεις 30% για την
"ιστορική" κατάσταση (1945 ή 1960) και 20% για την πλέον πρόσφατη από
την πραγματική κατάσταση, δηλαδή ποσοστά ακρίβειας 70% και 80%
αντίστοιχα, πέρα και έξω από κάθε επιστημονική, τεχνική και θεσμική
οπτική.
4. Για την εξασφάλιση της οριογραμμής τής "ιστορικής" κατάστασης,
αυτή θα πρέπει να μεταφερθεί επί των πρόσφατων υποβάθρων, να
συσχετισθεί και να ελεγχθεί φωτοερμηνευτικά, στη συνέχεια να διορθωθεί
και να προσαρμοστεί σύμφωνα με την πρόσφατη κατάσταση (όπως
απεικονίζεται επί των πρόσφατων ορθοφωτοχαρτών), εργασία η οποία δεν
προβλέπεται στις τεχνικές προδιαγραφές τής οριοθέτησης. Αποτέλεσμα
τούτου είναι τα αποδιδόμενα ιστορικά θεματικά στοιχεία να είναι
ανασφαλή είτε στη θέση είτε στο θέμα.
5. Τέλος, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη εμπλοκής τής Δασικής Υπηρεσίας
στους ελέγχους και στην παραλαβή των παραγομένων προϊόντων, η οποία
είναι και η θεσμικά και ουσιαστικά αρμόδια, για το έργο αυτό.
Δηλαδή χρησιμοποιείται μια αναρμόδια ιδιωτική εταιρεία, η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Α.Ε., για να εκτελέσει το έργο της καταγραφής και συνεπώς του
χαρακτηρισμού των δασών και δασικών εκτάσεων και αφετέρου οι σχετικές
μέθοδοι και οι τεχνικές προδιαγραφές που χρησιμοποιεί είναι πλήρως
ασύμβατες με τις αντίστοιχες προδιαγραφές που η διοίκηση έχει θεσπίσει
για την κατάρτιση των δασικών χαρτών.
Τονίζω ότι το έργο αυτό είναι έξω από οποιαδήποτε θεσμική και
επιστημονική δεοντολογία για το σκοπό που σχεδιάστηκε και το κυριότερο
είναι άνευ αντικειμένου και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν τα στοιχεία
αυτά να χρησιμοποιηθούν ούτε από τη διοίκηση ούτε από τους
διοικούμενους. Άλλωστε, στο επίπεδο συλλογής ενδεικτικών στοιχείων,
όπως η καταγραφή και χαρτογράφηση δασών και δασικών εκτάσεων επί
ορθοφωτοχαρτών κλίμακας 1:20.000, ήδη τα διαθέτει το Υπουργείο
Αγροτικής Ανάπτυξης.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι από τη Γενική Δ/νση Δασών εντοπίζονται
κίνδυνοι, όπως η αποδυνάμωση των θέσεων του Δημοσίου στις
κτηματογραφήσεις τού Εθνικού Κτηματολογίου, η παραπλάνηση των
δικαστικών αρχών και η αμφισβήτηση πράξεων χαρακτηρισμού των αρμοδίων
οργάνων (Δασαρχών και Επιτροπών Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων) σε όλη
την Επικράτεια.
Επίσης παρά τις συχνές (και περί του αντιθέτου) διαβεβαιώσεις του
Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ στη Βουλή, το έργο αυτό, προβάλλεται σήμερα ως δασικός
χάρτης ή ακόμα χειρότερα ως δασολόγιο .
Έχω την εντύπωση ότι οι συντάκτες του σχεδίου δεν γνωρίζουν ούτε τι
είναι το δασολόγιο, ούτε τη σχέση έχει αυτό με τους δασικούς χάρτες.
Διαφορετικά θα προέβλεπαν τη διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών
καθώς και την αποτύπωση όλων των πράξεων (κηρύξεις αναδασωτέων,
πρωτόκολλα κλπ) στο μετρητικό σύστημα
Τα δασικά οικοσυστήματα αποτελούν με την περιβαλλοντική και οικονομική
σημασία τους (ως φυσικοί ανανεώσιμοι πόροι), αυτούσια στοιχεία του
χωροταξικού σχεδιασμού και δεν υπόκεινται σε κρίση, η προστασία και η
σημασία τους, ως ύψιστη κοινωνική προτεραιότητα.
Για τους ειδικούς επιστήμονες, δασολόγους και περιβαλλοντολόγους η
προστασία του περιβάλλοντος, που αποτελεί στοιχειώδες και επιζητούμενο
δεδομένο του χωροταξικού σχεδιασμού, είναι συνδεδεμένη με την προστασία
και την αειφόρο ανάπτυξη των δασικών οικοσυστημάτων και τη διαφύλαξη
της οντότητας τους ως φυσικών πόρων και όχι με τη θυσία τους στο βωμό
¨αναπτυξιακών¨ σκοπιμοτήτων, ή τη μείωση του βαθμού προστασίας τους.
Το σχέδιο του Εθνικού Χωροταξικού Πλαισίου που κατατέθηκε αντιμετωπίζει
υποκριτικά και αντιεπιστημονικά το θέμα της προστασίας και της
καταγραφής των δασικών οικοσυστημάτων. Ακυρώνεται ουσιαστικά η
σημαντικότερη συνιστώσα του χωροταξικού σχεδιασμού που είναι η διάκριση
του χαρακτήρα των παραγωγικών εκτάσεων της χώρας με την ακριβή
καταγραφή των χρήσεων γης και κυρίως των δασών που αποτελούν και
δημόσια περιουσία.
Η μεθοδολογική προσέγγιση που κατονομάζεται στο σχέδιο ως ¨πρόγραμμα
οριοθέτησης των δασών και δασικών εκτάσεων¨, δεν είναι παρά μια
αδρομερής καταγραφή των δασών από το γραφείο, χωρίς επαλήθευση των
μετρητικών στοιχείων στο έδαφος, (μονοσκοπική φωτοερμηνεία) με μεγάλο
περιθώριο λάθους (30%) στο προϊόν που θα παραχθεί και υποκριτικά
κατονομάζεται από το Υπουργείο ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε ως δασικός χάρτης, ενώ όλοι
γνωρίζουμε ότι δεν είναι.
Ουσιαστικά με την αντιεπιστημονική προσέγγιση του θέματος του
δασολογίου ακυρώνονται οι δασικοί χάρτες, δηλαδή το δασολόγιο, που
είναι το μοναδικό εργαλείο που διαθέτουμε σήμερα για την ανάδειξη, την
ακριβή οριοθέτηση και τη αειφορική διαχείριση των δασικών εκτάσεων και
την προστασία της δημόσιας περιουσίας. Ενώ από την άλλη πλευρά δεν
γίνεται λόγος για την κύρωση των δασικών χαρτών η οποία από ότι
φαίνεται είναι άγνωστη έννοια για τους συντάκτες του σχεδίου._
-------------------------------------------------
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ
PAN-HELLENIC NETWORK OF ECOLOGICAL ORGANIZATIONS
Γαζή 216, 382.22-Βόλος / Gazi 216, 382.22-VOLOS
Tel-Fax: ++30 24210 20620 / 38387
site: // www.pandoiko.gr e-mail: [email protected]
Παρατηρήσεις για το σχέδιο Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ) πιστεύει ότι η
Ελλάδα έχει μείνει υπερβολικά πίσω στον χωροταξικό σχεδιασμό και
απώτερος στόχος του πρέπει να είναι η διατύπωση ενός κατευθυντήριου
εργαλείου για τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη της χώρας τουλάχιστον για
τα επόμενα 15 - 30 χρόνια.
Επιπλέον, στις πρώτες σελίδες της παγκόσμιας αναπτυξιακής ατζέντας
τίθεται το περιβάλλον (τόσο το φυσικό, όσο και το ανθρωπογενές, λόγω
της άρρηκτης σχέσης τους). Τα παλαιότερα χρόνια, οι μελετητές του χώρου
και φορείς λήψεις αποφάσεων απλά καλούνταν να σεβαστούν το περιβάλλον.
Τώρα όμως πλέον επιβάλλεται (ως αρχή του σχεδιασμού) όχι μόνο να
προστατεύουμε, αλλά και να αναπτύσσουμε το φυσικό περιβάλλον.
Ωστόσο, από το ΓΠΧΣ της Ελλάδας φαίνεται να απουσιάζουν οι παραπάνω
στόχοι. Κατά συνέπεια, δεν διορθώνει τα προβλήματα που έχουν
δημιουργηθεί στη χώρα, αλλά μάλλον τα διαιωνίζει, ούτε και προβλέπει
για τα δυνητικά προβλήματα που ενδεχομένως να προκύψουν. Καθώς φαίνεται
το ΓΠΧΣ έγινε απλώς για να γίνει (για να καλύψει το βιβλιογραφικό κενό).
Βασικές παρατηρήσεις του υπό εξέταση σχεδίου αφορούν:
1. Τις µη ρεαλιστικές και περιορισμένες παρατηρήσεις και παραδοχές
που διατυπώνονται (ενδεχομένως απόρροια πολιτικού δόλου) και τη
γενικότερη ασάφεια που τις περιβάλλει (πχ φέρουσα ικανότητα οικισμών,
φέρουσα ικανότητα περιβαλλοντικών υποδοχέων, "εκτιμάται η Ελλάδα θα
ανταποκριθεί στις επιταγές της συνθήκης του Κιότο", "Αντιμετώπιση του
φαινόμενου της αυθαίρετης δόμησης" κ.ά.).
2. Την αγνόηση σημαντικών Ευρωπαϊκών αναπτυξιακών πολιτικών (πχ "η
πολιτική της Λισσαβόνας", οι Οδηγία Πλαίσιο για το Νερό, οι Οδηγίες για
τους Οικοτόπους και για τα Πουλιά, το σχέδιο Οδηγίας για τη Θαλάσσια
Στρατηγική κ.ά. πολλά).
3. Την ιδιαιτερότητα του ελλαδικού χώρου (κλίμα, έδαφος, πλούσιο
φυσικό περιβάλλον, άναρχη οργάνωση ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, μη
περιορισμός της δόμησης κτλ).
4. Τα σημαντικά σημεία των καιρών με σαφή χωρική διάσταση
(κλιματικές αλλαγές, περιβαλλοντική ρύπανση, βιοκλιματική
αρχιτεκτονική, ηχορύπανση, οικολογικές μεταφορές, λιγνίτης,
λιθάνθρακας, πετ κοκ, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ΑΠΕ κτλ).
5. Την απουσία γενικού αναπτυξιακού πλαισίου (αρχών - κατευθύνσεων,
ανάλυσης βασικών μεγεθών που αναδεικνύουν τάσεις και προγραμματικά
μεγέθη και την παντελή έλλειψη κάποιου μελλοντικού σεναρίου διερεύνησης
[foresight]).
6. Ενώ και οι διάφορες προτάσεις διατυπώνονται υπό τύπο αποτυχημένου
ευχολογίου, χωρίς να προβλέπονται σαφείς μηχανισμοί υλοποίησης και
χρονοδιαγράμματα (πχ η ολοκλήρωση του κτηματολογίου, δεν προβλέπει για
τον περιορισμό της μητροπολιτικο-κεντρικής ανάπτυξης της Ελλάδας κ.ά.).
7. Όλα τα προηγούμενα λειτουργούν συμπληρωματικά και η ορθή ή μη
υλοποίηση του ενός επιρρεάζει την ορθή ή μη υλοποίηση του άλλου.
Απόρροια των παραπάνω είναι τα παρακινδυνευμένα συμπεράσματα και
προτάσεις που διατυπώνονται και που δεν εξυπηρετούν τους
αντικειμενικούς σκοπούς του αναπτυξιακού σχεδιασμού.
Συλλήβδην, πρόκειται για ένα μη ολοκληρωμένο και μη συνεκτικό
αναπτυξιακό στρατηγικό σχέδιο, το οποίο κατά καιρούς έχει προκαλέσει
την κοινή γνώμη.
Το Γενικό Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού θα πρέπει να αποτελεί μέσο
προστασίας του περιβάλλοντος (φυσικού και ανθρωπογενούς), ρύθμισης των
ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο χώρο και, γενικότερα, προάσπισης της
βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν, το ΠΑΝΔΟΙΚΟ ζητά την άμεση απόσυρση του
σχεδίου Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού που παρουσίασε ο
Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς και ενέκρινε η Κυβερνητική Επιτροπή και να
ξεκινήσει νέα διαδικασία επεξεργασίας νέου χωροταξικού σχεδίου,
προσαρμοσμένο στις σύγχρονες συνθήκες και ανάγκες της χώρας μας.
Ηλίας Φρυτζαλάς
Πτυχιούχος Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Μεταπτυχιακός τίτλος στην Χωροταξία, Πολεοδομία και Περιφερειακή Ανάπτυξη
(M.Sc. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας).
e-mail: [email protected] και [email protected]
Τηλ: 24213-02064, Κιν: 6978 666255
---------------------------------------------------
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ
PAN-HELLENIC NETWORK OF ECOLOGICAL ORGANIZATIONS
Γαζή 216, 382.22-Βόλος / Gazi 216, 382.22-VOLOS
Tel-Fax: ++30 24210 20620 / 38387
site: // www.pandoiko.gr e-mail: [email protected]
Προτάσεις για το σχέδιο Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Σε συνέχεια της προηγούμενης ημερίδας, το ΠΑΝΔΟΙΚΟ κλήθηκε τώρα να
αναπτύξει με περισσότερη λεπτομέρεια τις απόψεις του σχετικά με τα
μέτρα - δράσεις τα οποία πρέπει να περιληφθούν στο Γενικό Χωροταξικό
της Ελλάδας.
Όπως σε κάθε αναπτυξιακό σχέδιο, έτσι και εδώ πρέπει να υπάρχει μία
ιεράρχηση των δράσεων που προτείνονται, με πρώτιστες αυτές που
θεωρούνται ως πιο σημαντικές, που απαντούν άμεσα στα ζητήματα της
εποχής, που ρυθμίζουν τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί, που
προβλέπουν για ενδεχόμενα δυνητικά προβλήματα και που δρομολογούν τη
γρήγορη και βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδας.
Το ΠΑΝΔΟΙΚΟ, ως οικολογική οργάνωση, θα εστιάσει κυρίως στο φυσικό
περιβάλλον. Αλλά δεν είναι δυνατό να παραβλέψουμε το ανθρωπογενές,
καθώς τα δύο συνδέονται άμεσα μεταξύ τους και μάλιστα η βιώσιμη
ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος εξασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη του
ανθρωπογενούς.
Οι βασικές προτάσεις του υπό εξέταση σχεδίου αφορούν:
Ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
1. "H πολιτική της Λισσαβόνας", η Οδηγία Πλαίσιο για το Νερό, οι
Οδηγίες για τους Οικοτόπους και για τα Πουλιά, το σχέδιο Οδηγίας για τη
Θαλάσσια Στρατηγική κ.ά.
2. Επέκταση των οικολογικών δικτύων NATURA, RAMSAR κ.ά.
3. Την υλοποίηση Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης σε συνδυασμό με την υλοποίηση μελετών κήρυξης ζωνών προστασίας.
Οικολογικές μεταφορές
4. Αναβάθμιση των σιδηροδρομικών συνδέσεων (ηλεκτροκίνηση όπου αυτό είναι δυνατόν).
5. Χρονοδιάγραμμα για την αναβάθμιση των ΜΜΜ (αεριοκίνηση - ηλεκτροκίνηση).
6. Κίνητρα για την αγορά υβριδικών ΙΧ και για τη μετατροπή των κινητήρων από βενζινοκίνητους σε αεριοκίνητους.
7. Χρονοδιάγραμμα για την υποχρέωση διάρθρωσης δικτύου ποδηλατοδρόμων (σε συνδυασμό με το δίκτυο των ΜΜΜ) στα αστικά κέντρα.
8. Χρονοδιάγραμμα για τον περιορισμό των εκπομπών αέριων ρύπων και
αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές στα αστικά κέντρα.
Περιβαλλοντική ρύπανση
9. Τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ποιότητας των αστικών κέντρων και τη
λήψη κατάλληλων μέτρων για τη βελτίωσή της (πχ. ενίσχυση του αστικού
και του περιαστικού πρασίνου, περιορισμός της εκπομπής καυσαερίων και
αέριων ρύπων από τα εργοτάξια και τις βιομηχανίες).
10. Χρονοδιάγραμμα για την σταδιακή κατάργηση και αποκατάσταση των
ΧΑΔΑ και τη χωροθέτηση σύγχρονων εγκαταστάσεων διαλογής, ανακύκλωσης,
κομποστοποίησης και εν τέλει ταφής των απορριμμάτων.
11. Διατύπωση αστικών και ποινικών ευθυνών για τους ΟΤΑ που δεν συμμορφώνονται.
Αστικό περιβάλλον
12. Διατύπωση σταθερότυπων για την τήρηση των ελάχιστων χώρων
πρασίνου και κοινόχρηστων στις νέες πολεοδομικές μελέτες και για τις
αναπλάσεις.
13. Χρονοδιάγραμμα για την σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης.
14. Χρονοδιάγραμμα για τη μείωση των όρων δόμησης.
15. Χρονοδιάγραμμα για την απομάκρυνση όλων των αυθεραίτων.
16. Διατύπωση κανόνων βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής σε όλα τα νέα
κτίρια του δημοσίου τομέα και προσαρμογή των υφιστάμενων δημόσιων
κτηρίων στους κανόνες αυτούς, όσο και όπου είναι δυνατό (φυσικού
αερίου, λάμπες χαμηλής κατανάλωσης - προσοχή στον τρόπο απόρριψής τους,
εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα μεγάλα κτήρια).
17. Διατύπωση σταθερότυπων βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και για τα ιδιωτικά κ.ά. κτίρια,
πχ.
- ανακυκλωμένη πέτρα, ανακυκλωμένο ξύλο,
- εξοικονόμηση, επαναχρησιμοποίηση και εξυγίανση νερού επί τόπου
[υπόγεια δεξαμενή - φουντάνα συλλογής βρόχινου νερού, συλλογή των
λημμάτων της κουζίνας, του μπάνιου και του πλυντηρίου και χρησιμοποίηση
στο καζανάκι, βιολογικός καθαρισμός και τεχνητούς υγρότοπους εξυγίανσης
με καλαμιώνες],
- δενδροφύτευση κυρίως με φυλλοβόλα και ανθεκτικά στην ξηρασία
δέντρα [δροσιά το καλοκαίρι - ηλιακά κέρδη το χειμώνα], φυτεμένο δώμα
[βελτίωση μόνωσης],
- ηλιακός θερμοσίφωνας σε όλα τα κτίρια,
- δίριχτες σκεπές, ανεμιστήρες οροφής και υπόγειοι σωλήνες - αεραγωγοί για τον φυσικό κλιματισμό των κτηρίων.
18. Σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης στο σύνολο της
επικράτειας (με χρονοδιάγραμμα) και άμεση κατάργηση της εκτός σχεδίου
δόμησης στις προστατευόμενες περιοχές (Natura 2000 κ.ά.).
19. Τοποθέτηση ηχοπετασμάτων στις κύριες οδικές και σιδηροδρομικές
αρτηρίες για την προστασία από την ηχορύπανση στα αστικά κέντρα.
20. Χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή βιολογικού καθαρισμού των
λημμάτων στα αστικά κέντρα και για την υποχρέωση εφαρμογής τριτοβάθμιας
επεξεργασίας λημμάτων.
Γεωργία - κτηνοτροφία
21. Αναδιάρθρωση (επαναχωροθέτηση) γεωργίας και κτηνοτροφίας.
22. Χρονοδιάγραμμα για την κάλυψη των αναγκών από βιολογικά γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα (ως ένα βαθμό).
Ενέργεια
23. Χρονοδιάγραμμα για τον περιορισμό της χρήσης λιγνίτη,
λιθάνθρακα, πετ κοκ και πετρελαίου σε συνδυασμό με τη στροφή στην χρήση
φυσικού αερίου.
24. Πλήρης απαγόρευση της δυνατότητας δημιουργίας εγκαταστάσεων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας σε όλη την επικράτεια.
25. Υλοποίηση μελέτης για τους πιθανούς υποδοχείς εγκαταστάσεων ΑΠΕ
(μικρής και μεγάλης κλίμακας) και χρονοδιάγραμμα και την ελάχιστη
κάλυψη (25 - 30%) των ενεργειακών αναγκών της χώρας από ΑΠΕ.
Βιομηχανία
26. Χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση ΜΠΕ των ΒΙΠΕ και ΒΙΠΑ όλης της
χώρας από τους ΟΤΑ και μετεγκατάσταση, ύστερα από σχετική μελέτη, αυτών
που μολύνουν το εγγύ τους περιβάλλον, σε περιοχές που μπορούν να
δεχτούν και να αντιμετωπίσουν το ρυπαντικό τους φορτίο.
27. Χρονοδιάγραμμα για την ελάχιστη κάλυψη των ενεργειακών αναγκών
των βιομηχανιών από φυσικό αέριο και της υποχρέωσής τους επεξεργάζονται
και να επαναχρησιμοποιούν το νερό που καταναλώνουν.
Επιπλέον
28. Χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση του κτηματολογίου και Δασολογίου - Δασικών Χαρτών με χρήση επίκαιρων αεροφωτογραφιών.
Πολλά από αυτά τα μέτρα έχουν πολλαπλή δράση, πχ η ενίσχυση του αστικού
και περιαστικού πρασίνου δε δρα βελτιωτικά μόνο για την ατμοσφαιρική
ποιότητα μιας αστικής περιοχής, αλλά και για το μικροκλίμα της (δροσιά
το καλοκαίρι και σχετική μόνωση το χειμώνα).
Ενσωματώνοντας αυτά τα ελάχιστα λοιπόν, προτεινόμενα μέτρα, θα μπορούσε
κανείς να πει ότι αρχίζει να διαφαίνεται πως το Γενικό Πλαισίου
Χωροταξικού Σχεδιασμού προασπίζεται το περιβάλλον (φυσικού και
ανθρωπογενούς) και, γενικότερα, τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Ηλίας Φρυτζαλάς
Πτυχιούχος Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Μεταπτυχιακός τίτλος στην Χωροταξία, Πολεοδομία και Περιφερειακή Ανάπτυξη
(M.Sc. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας).
e-mail: [email protected] και [email protected]
Τηλ: 24213-02064, Κιν: 6978 666255
------------------------------------------
Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων
για το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων θεωρεί ότι η σύνταξη, θεσμοθέτηση και
εφαρμογή τόσον ενός γενικού όσο και ειδικών πλαισίων χωρικής οργάνωσης,
αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αειφόρο ανάπτυξη και ουσιαστικό
βήμα για την αντιμετώπιση των παθογενειών που αλλοιώνουν και
υποβαθμίζουν την πολιτιστική κληρονομία της χώρας.
Το παρόν Πλαίσιο του ΥΠΕΧΩΔΕ δεν καλύπτει τις σύγχρονες απαιτήσεις που
υπάρχουν, καθώς έχει σοβαρότατες ελλείψεις και ασάφειες που επιτρέπουν
τη διατήρηση των υφιστάμενων αρνητικών παραγόντων. Ένα Γενικό Πλαίσιο
Χωροταξικού Σχεδιασμού θα πρέπει να διέπεται από τόλμη και να
λειτουργεί σαν ένα ασφαλές πλαίσιο για την βιώσιμη ανάπτυξη, στοιχεία
που το παρόν Σχέδιο δεν διαθέτει.
 (0) |
