|
από το greekretail http://www.greekretail.gr/articles/2336/index.html
του Γιάννη Ζαμπετάκη*
Reach ονομάζεται η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία (ΕΚ 1907/2006), η οποία αφορά στην καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς χημικών προϊόντων και η οποία ισχύει από 1ης Ιουνίου. Είναι το ακρωνύμιο των λέξεων Registration (καταχώριση), Evaluation (αξιολόγηση), Authorisation (αδειοδότηση) και Chemical (χημικός, επίθετο).
Σκοπός του Reach είναι να εξασφαλίσει ένα
υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου αλλά και του
περιβάλλοντος και να εισαγάγει νέους τρόπους αξιολόγησης της
επικινδυνότητας των χημικών ενώσεων. Επίσης, σκοπεύει στη διευκόλυνση
της κυκλοφορίας των χημικών ενώσεων εντός της ΕΕ, ώστε να ενισχυθούν η
ανταγωνιστικότητα και η καινοτομία.
Η βασική αρχή, στην οποία βασίζεται ο Reach, είναι η εξής: αποτελεί
ευθύνη των παραγωγών, των εισαγωγέων και των χρηστών να εξασφαλίζουν
ότι οι χημικές ενώσεις (ουσίες) που παρασκευάζουν, διαθέτουν στην αγορά
ή χρησιμοποιούν δεν βλάπτουν την υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον. Ο
Reach βασίζεται, δηλαδή, στην αρχή της προφύλαξης.
Οι ουσίες που εξαιρούνται από τον Reach είναι οι ραδιενεργές ουσίες,
όσες βρίσκονται υπό τελωνειακή επιτήρηση, στα μη απομονωμένα ενδιάμεσα
προϊόντα και στη μεταφορά επικίνδυνων ουσιών. Επίσης, εξαιρούνται τα
απόβλητα, και εδώ βρίσκεται, κατά τον γράφοντα, και μία δομική αδυναμία
του Reach.
Ο Reach δίνει περισσότερες αρμοδιότητες στη χημική βιομηχανία για την
ορθή διαχείριση της επικινδυνότητας των χημικών ενώσεων και την παροχή
πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια των ουσιών αυτών. Οι κατασκευαστές
και οι εισαγωγείς, σύμφωνα με τον Reach, πρέπει να συλλέγουν
πληροφορίες σχετικά με τις φυσικοχημικές ιδιότητες των ουσιών που
εμπορεύονται ή χρησιμοποιούν. Με τη σειρά τους, όλες αυτές οι
πληροφορίες συλλέγονται κεντρικά στην European Chemicals Agency στο
Ελσίνκι. Αυτή η αρχή θα είναι και το κομβικό σημείο του Reach: θα
συλλέγει και θα διαχειρίζεται τις πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια
των ουσιών και θα διατηρεί μια δημόσια προσβάσιμη βάση δεδομένων, την
οποία επαγγελματίες και καταναλωτές θα μπορούν να συμβουλεύονται
σχετικά με την ασφάλεια ή επικινδυνότητα κάθε ουσίας.
Για παράδειγμα... δεν ξέρετε πόσο επικίνδυνο είναι το Ε210 (βενζοϊκό
οξύ); Από αυτή τη βάση δεδομένων, θα μπορείτε να βρείτε πληροφορίες και
έτσι θα μπορείτε να κρίνετε, αν αγοράσετε το τάδε τρόφιμο που έχει το
Ε210 ή το δείνα που δεν έχει το Ε210. Ο νέος κανονισμός πάει και ένα
βήμα παρακάτω και ζητά την προοδευτική αντικατάσταση των πιο
επικίνδυνων ουσιών με πιο ακίνδυνα υποκατάστατα.
O Reach αναπτύχθηκε σε ένα κλίμα απόλυτης διαφάνειας και συνεχούς
διαβούλευσης. Η ευρωπαϊκή επιτροπή είχε εκτενή διάλογο με τις διάφορες
βιομηχανίες, οι οποίες έστειλαν πάνω από 6.000 απαντήσεις μέσω του
internet, πριν διαμορφωθεί η αρχική πρόταση, το 2003. Η πλήρης εφαρμογή
του θα γίνει σε 11 χρόνια από την αρχή της ισχύος του.
Ελλάδα και Reach
Στη χώρα μας, όπου η έννοια "περιβάλλον" απλώς δεν υπάρχει και η
έκφραση «ορθή περιβαλλοντική διαχείριση» δεν είναι παρά ένα ανέκδοτο με
3 λέξεις, ο γράφων διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο θα
γίνει ορθή εφαρμογή του Reach. Το πρόβλημα στη χώρα μας προέρχεται από
το γεγονός ότι δεν έχουμε -ως κοινωνία και βιομηχανία- ανεπτυγμένη μια
«κουλτούρα ασφαλείας», και αυτό φάνηκε στο πρόσφατο σκάνδαλο με το
ορυκτέλαιο-ηλιέλαιο. Ο κατακερματισμός των ελεγκτικών μηχανισμών
επιδεινώνει την κατάσταση, και με δεδομένο ότι ο νέος κανονισμός
βασίζεται στην αρχή της προφύλαξης (αρχή που είναι δύσκολα ελέγξιμη),
επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω πόσες βιομηχανίες εν Ελλάδι θα εφαρμόσουν
πραγματικά τον Reach. Μια ισχνή μειοψηφία, ίσως...
Links:
http://ec.europa.eu/environment/chemicals/reach/reach_intro.htm
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:396:0001:0853:EL:PDF
* Ο κ. Γιάννης Ζαμπετάκης ([email protected] ) είναι Λέκτορας Χημείας
Τροφίμων και Επικεφαλής Επιθεωρητής (HACCP – ISO22000, ΙSO9001)
Tμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών.
 (0) |
