|
Πηγή: Καθημερινή
Μετρήσεις του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών δείχνουν ότι η ρύπανση μειώθηκε, αλλά ακόμα θα πρέπει να γίνουν πολλά
Του Σπυρου Καραλη
Η Φύση, σαν ζωντανός οργανισμός που είναι, στέλνει μηνύματα. Οταν την κακοποιούμε εκδικείται με τον τρόπο της, όταν όμως, έστω και λίγο την προστατεύουμε κάνει ό,τι μπορεί για να το ανταποδώσει και μάλιστα στο πολλαπλάσιο. Το δεύτερο ισχύει απόλυτα στην περίπτωση του Σαρωνικού, όπου ο βιολογικός καθαρισμός στην Ψυττάλεια, παρά τις ελλείψεις του, φαίνεται να αποδίδει και η θάλασσα γίνεται όλο και πιο καθαρή, σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις που διενήργησε το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Η θαλάσσια χλωρίδα, φύκη που είχαν αρχίσει να μειώνονται ραγδαία με τη ρύπανση, εμφανίζονται πάλι σε ενθαρρυντική πυκνότητα, αδιαμφισβήτητη απόδειξη ζωής.
«Ο Σαρωνικός καθαρίζει αλλά χρειάζεται να
τον βοηθήσουμε κι εμείς. Εχουμε προτείνει να αναθεωρηθούν τα σχέδια
λιμενοποίησης του Φαληρικού Ορμου και να αντικατασταθούν τα τσιμεντένια
κρηπιδώματα με άμμο στα πρότυπα της Βαρκελώνης ή της πλαζ Prado της
Μασσαλίας ώστε να βελτιωθεί η πρόσβαση στο θαλάσσιο μέτωπο και να
αυξηθεί η ικανότητα αυτοκαθαρισμού του», σημείωνει στην «Κ» ο δρ
Θαλάσσιας Βιολογίας στο ΕΛΚΕΘΕ κ. Πάνος Παναγιωτίδης. «Πιστεύω ότι ήρθε
η ώρα να αποδοθεί ξανά το παραλιακό μέτωπο στους πολίτες του
Λεκανοπεδίου και η αρχή πρέπει να γίνει από το Φάληρο.
Ανοιχτό θαλάσσιο μέτωπο
Εάν όμως, ο «αναπτυξιακός» στόχος για τον Φαληρικό Ορμο είναι η
μετατροπή του σε μια τεράστια μαρίνα τότε δεν έχει νόημα η συζήτηση
περί οικολογικής ποιότητας των νερών του Σαρωνικού. Αντίθετα, εάν ο
στόχος είναι ένα ανοιχτό θαλάσσιο μέτωπο, ως υπερτοπικός πόλος
αναψυχής, τότε είναι η ώρα να βάλουμε σε εφαρμογή μέτρα για την
αξιοποίηση της θάλασσας».
Για τις ανάγκες της μελέτης του ΕΛΚΕΘΕ, έγιναν μετρήσεις στην Αίγινα,
Σαλαμίνα (Περιστέρια, Κακή Βίγλα, Αμπελάκια), Πειραϊκή, Αγιος Κοσμάς,
Καβούρι, Αγιος Νικόλαος Αναβύσσου και Σούνιο. Στον κεντρικό Σαρωνικό,
δηλαδή την περιοχή από το Φάληρο μέχρι τη βραχονησίδα Φλέβες (Βάρκιζα)
όπου διαχρονικά εντοπίζονται τα μεγαλύτερα προβλήματα ρύπανσης, η
ποιότητα των νερών πλέον χαρακτηρίζεται από μέτρια έως καλή με τάση
συνεχούς βελτίωσης και όλες οι μετρήσεις που έγιναν από το 1997 έως το
2007 δείχνουν ότι σταθερά το θαλάσσιο περιβάλλον αυτοκαθαρίζεται ακόμη
και σε ιδιαίτερα επιβαρυμένες περιοχές, όπως η Σαλαμίνα.
«Σήμερα έχουμε, όπως είναι επιστημονικά παραδεκτό, ένα καθαρότερο
Σαρωνικό. Σε αυτό, πέρα από την εγκατάσταση του βιολογικού καθαρισμού
στην Ψυττάλεια, έχει συμβάλει και η απομάκρυνση από τις ακτές πλήθους
βιομηχανιών και βιοτεχνιών, όπως τα Λιπάσματα στο λιμάνι του Πειραιά,
που ρύπαιναν. Ομως ακόμη υπάρχουν προβλήματα στο θαλάσσιο μέτωπο της
πρωτεύουσας. Η μη ολοκλήρωση του έργου του βιολογικού καθαρισμού σε
συνδυασμό με την ανικανότητα της διαχείρισης της λυματολάσπης που
παράγεται αποτελούν απειλή αλλά και εστίες ρύπανσής του.
Ο Κηφισός επίσης, προκαλεί σημαντική επιβάρυνση. Μετρήσεις τα τελευταία
χρόνια απέδειξαν την ύπαρξη βαρέων μετάλλων στα ύδατα του ποταμού και
ρύπανση του Σαρωνικού στις εκβολές που οφείλεται σε απορρίψεις
βιομηχανικών αποβλήτων. Ε-χει υπολογιστεί ότι οι χερσαίες πηγές
ευθύνονται κατά κύριο λόγο για την επιβάρυνση του θαλάσσιου χώρου σε
σχέση με τις παράκτιες δραστηριότητες κατά 57%», σημειώνει ο κ.
Απόστολος Αλωνιάτης, μέλος κινήσεων πολιτών που δραστηριοποιούνται για
τη διάσωση του παραλιακού μετώπου. «Η μη απόδοση των ακτών στους
φυσικούς χρήστες, δηλαδή τους πολίτες και η έντονη προσπάθεια
εμπορευματοποίησης με την παραχώρηση της δημόσιας γης σε ιδιώτες και
οικονομικά συμφέροντα, είναι ένα φαινόμενο κοινωνικής ρύπανσης.
Απαίτηση όλων των ενεργών πολιτών είναι η ολοκλήρωση του βιολογικού
καθαρισμού, η απορρύπανση του Κηφισού ώστε να μην αποτελεί πηγή
μόλυνσης και η απόδοση της παραλίας του Σαρωνικού στους πολίτες με
χώρους ελεύθερης κολύμβησης και αναψυχής», λέει ο κ. Αλωνιάτης.
Το παράδειγμα της Βαρκελώνης και οι ομοιότητες με την Αθήνα
Η τσιμεντοποίηση του παραλιακού μετώπου συνιστά στην πράξη την τραγική
αποτυχία του «αθηναϊκού μοντέλου». Σήμερα, η πρωτεύουσα παραμένει μεν
μια παραθαλάσσια μεγαλούπολη, που δεν είναι παραλιακή πόλη. Αυτή η
πραγματικότητα οδηγεί αναπόφευκτα σε συγκρίσεις με μιαν άλλη μεσογειακή
πόλη που διοργάνωσε Ολυμπιακούς Αγώνες, τη Βαρκελώνη, καθώς οι δύο
πόλεις έχουν σημαντικές ομοιότητες.
Στην Αθήνα, πριν από το 2004 η περιοχή ανάμεσα στο Στάδιο Ειρήνης και
Φιλίας και στο Δέλτα Φαλήρου ήταν ένας απέραντος σκουπιδότοπος. Μετά το
2004, η ολυμπιακή κληρονομιά άφησε δύο αθλητικές εγκαταστάσεις που δεν
ξέρουμε τι να τις κάνουμε συν το ΣΕΦ και... τον απέραντο σκουπιδότοπο
μαζί με κάποια υποκοσμιακά στοιχεία που βρίσκουν και κάνουν εκεί τις
δοσοληψίες τους. Στη Βαρκελωνη, πριν από τους Ολυμπιακους Αγώνες, η
παραλία της πόλης ήταν επίσης ένας απέραντος σκουπιδότοπος με
βιομηχανικές περιοχές στα πέριξ (μεγάλο λιμάνι σε κοντινή απόσταση,
σιδηρόδρομοι, σκουπίδια, καταυλισμοί τσιγγάνων, πλήρης υποβάθμιση).
Ωστόσο, οι Καταλανοί είδαν τις προοπτικές και έπραξαν το αυτονότο
προχωρώντας στην υλοποίηση προγράμματος αναβάθμισης της παραλίας. Στην
Αθήνα, η παλιά Παραλιακή χώριζε την πόλη από τη θάλασσα αλλά επιλέχθηκε
να προστεθεί και μία ακόμη λεωφόρος. Στη Βαρκελώνη παρομοίως, μια
λεωφόρος περνούσε ανάμεσα από τον αστικό χώρο και τη θάλασσα. Τι
έκαναν; Το αντίθετο ακριβώς που πράξαμε εμείς. Η λεωφόρος υποβιβάστηκε
κάτω από την επιφάνεια του εδάφους για να ενωθεί η πόλη με τη θάλασσα,
άνοιξε η παραλία στο κοινό δημιουργώντας έναν φαρδύ περίπατο χωρίς
τσιμέντο αλλά με άμμο, πέτρα, χώμα και φυτεύτηκαν δεντρα. Χτίστηκαν δύο
δίδυμοι πύργοι σε σχέδια του αρχιτέκτονα Frank Gehry καθώς και ένα
σύγχρονο ξενοδοχείο (το Hotel Arts που σήμερα συγκαταλέγεται στα
καλύτερα του κόσμου).
Επιπλέον, κατασκευάστηκαν καλαίσθητα ξύλινα κιόσκια που στεγάζουν
εστιατόρια, ενώ στην παραλία πάνω στην άμμο δόθηκαν άδειες για
καφετέριες με ομοιόμορφη αρχιτεκτονική όψη που παραχωρούνται από τον
δήμο σε επιχειρηματίες. Ετσι, η πόλη αφενός εκπλήρωσε την ανάγκη για
παραθαλάσσια διασκέδαση συγκεντρώνοντας κόσμο 24 ώρες το 24ωρο και
αφετέρου μετέτρεψε την άλλοτε σκοτεινή και επικίνδυνη περιοχή σε
ασφαλές κομμάτι της. Τα σκουπίδια απομακρύνθηκαν και δημιουργήθηκε μια
μεγάλη μαρίνα μαζί με θαυμάσιες τεχνητές παραλίες. Οι Καταλανοί έκαναν
και άλλα πολλά, όπως λ.χ. τη μεταφορά του λιμανιού σε άλλη τοποθεσία
και σήμερα χαίρονται την παραλία τους. Οι Αθηναίοι και ειδικότερα οι
κάτοικοι Μοσχάτου, Φαλήρου και Καλλιθέας ούτε καν μπορούν να δουν τον
Σαρωνικό, καθώς κρύβεται πίσω από νέες λεωφόρους, μαρίνες ή
ιδιοκτησίες...
 (0) |
