ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
ΤΟΥ OIKOLOGIO. GR


1.   Εδώ και χρόνια, έχει ψηφιστεί από την Βουλή ο νόμος για το Δασολόγιο και το Κτηματολόγιο. Γιατί μέχρι τώρα δεν έχουμε Δασολόγιο και Κτηματολόγιο παρότι έχουν ξοδευτεί πολύ μεγάλα ποσά από την Διοίκηση σε αυτόν τον τομέα; Αυτή η καθυστέρηση θεωρείται επιτυχία για μία οργανωμένη πολιτεία; Τι μέτρα θα ληφθούν για να αρθούν τα προβλήματα;


Το γεγονός ότι 30 χρόνια μετά την σχετική νομοθετική ρύθμιση, η χώρα μας δεν διαθέτει ακόμα ούτε κτηματολόγιο, ούτε δασικούς χάρτες, ούτε, κατ’ επέκταση, δασολόγιο, αποτελεί από μόνο του ομολογία αποτυχίας. Εάν θέλουμε να εφαρμόσουμε μια συντεταγμένη πολιτική γης και εάν πραγματικά επιθυμούμε να προστατέψουμε τον δασικό μας πλούτο οφείλουμε να ξεκινήσουμε άμεσα την σύνταξη κτηματολογίου και δασολογίου, χωρίς καθυστερήσεις με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και στόχους. Ειδικά για το Κτηματολόγιο έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου το τελευταίο διάστημα μετά από παλινωδίες και καθυστερήσεις πολλών ετών. Σήμερα διαθέτουμε μεγαλύτερη τεχνογνωσία, πιο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και μπορούμε να διαθέσουμε περισσότερα κεφάλαια για να το πετύχουμε. Αυτά όμως από μόνα τους δεν φτάνουν. Εκείνο που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση, ταχύτητα στις πρωτοβουλίες μας και κυρίως να συνειδητοποιήσουμε ως Πολιτεία πόσα χάνουμε τόσο καιρό, σε φυσικό πλούτο και αναπτυξιακές επενδύσεις, εξαιτίας της ανυπαρξίας δασολογίου και κτηματολογίου.
 
2.   Γιατί αναδασώνονται μόνο 1 στα 11 στρέμματα καμένων εκτάσεων; Πώς κρίνετε αυτή την επίδοση; Τι θα κάνετε για να βελτιωθεί;

Η ανυπαρξία δασικών χαρτών και δασολογίου είναι η βασική αιτία των «κατά το δοκούν» αποχαρακτηρισμών καμένων δασικών εκτάσεων. Η ανεπάρκεια της δημόσιας διοίκησης και οι αντικρουόμενες ερμηνείες του νόμου δημιουργούν πολλά «παραθυράκια» που οδηγούν σε αποχαρακτηρισμούς και οικοπεδοποιήσεις εκτάσεων που κατά τεκμήριο υπήρξαν δάση ή δασικές εκτάσεις. Είναι επομένως λογικό μέσα σε αυτόν τον παραλογισμό, να μην αναδασώνονται τελικά όλες οι καμένες εκτάσεις. Εκτός όμως από αυτό, συχνά βλέπουμε την αναδάσωση να μην αποδίδει ούτε μεσοπρόθεσμα ούτε μακροπρόθεσμα. Η αναδάσωση είναι μια σύνθετη διαδικασία που δεν μπορεί να πραγματοποιείται ευκαιριακά και με προχειρότητα, αλλά να στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και μελέτες ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες κάθε περίπτωσης ενώ είναι ανάγκη να εφαρμόζονται και αυστηρά μέτρα για την προστασία των εκτάσεων μετά την πραγματοποίηση εργασιών αναδάσωσης (όπως αυστηρή φύλαξη, επαρκής άρδευση, απαγόρευση βοσκής).

3.   Για τα αυθαίρετα που κτίζονται σε καμένες ή προς αναδάσωση εκτάσεις. Πόσα κτίζονται κάθε χρόνο; Πόσα από αυτά γκρεμίζονται; Πόσα συνολικά υπάρχουν; Πώς ακριβώς θα εφαρμοστεί το λεχθέν «ό,τι ήταν δάσος θα ξαναγίνει δάσος»;

Δεν νομίζω ότι υπάρχει ακριβής αριθμός για το πόσα αυθαίρετα κτίζονται κάθε χρόνο και, πολύ περισσότερο, για το πόσα γκρεμίζονται. Ευχής έργον θα ήταν να μην είχαμε καν στοιχεία, επειδή ακριβώς θα είχαμε αντιμετωπίσει την αυθαίρετη δόμηση αλλά κάτι τέτοιο δυστυχώς δεν ισχύει. Η αυθαίρετη δόμηση δεν είναι απλά η μεγαλύτερη διαχρονική πληγή για το φυσικό περιβάλλον αλλά συνιστά και πλήγμα στην κοινωνική συνοχή καθώς χωρίζει τους πολίτες σε «πρώτης» και «δεύτερης» κατηγορίας, ενώ αποτελεί ομολογία αδυναμίας του κράτους να εξασφαλίσει ίση μεταχείριση σε όλους. Η προληπτική λύση για την αυθαίρετη δόμηση θα ήταν απλή: αρκεί να γνωρίζαμε με απόλυτη ακρίβεια πού επιτρέπεται και πού όχι να κατασκευάσει κανείς οτιδήποτε και μοιραία επανέρχομαι στο δασολόγιο και το κτηματολόγιο. Η κατασταλτική λύση είναι απλούστερη: κατεδάφιση των αυθαιρέτων κτισμάτων τα οποία έχουν τελεσιδικίσει, όπου κι αν βρίσκονται και σε όποιον κι αν ανήκουν, καθώς και ποινική δίωξη όχι μόνο στον ιδιοκτήτη του ακινήτου αλλά και στον βασικό κατασκευαστή.

4.   Πώς κρίνετε την απόδοση της Πολιτείας στις καταστροφικές και φονικές φωτιές του περσινού καλοκαιριού; Πώς κρίνετε την προετοιμασία πριν τις φωτιές; Πώς κρίνετε τη διοίκηση των δυνάμεων κατά την διάρκεια των πυρκαγιών; Πώς κρίνετε το αποτέλεσμα της προσπάθειας (1,7 εκατομμύρια στρέμματα καμένα και πάνω από 70 νεκροί); Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι; Τι θα κάνετε για την τιμωρία τους;   

Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, κανένας δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος από τις επιδόσεις της κρατικής μηχανής στις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού. Δεν πρέπει όμως να είμαστε άδικοι με τις δυνάμεις καταστολής που πραγματικά υπερέβαλλαν εαυτόν στο πεδίο των πυρκαγιών, παρά τα προβλήματα συντονισμού και διασποράς αρμοδιοτήτων. Εκεί που πρέπει να ρίξουμε το βάρος μας είναι στον τομέα της πρόληψης και της καλύτερης προετοιμασίας ενόψει των αντιπυρικών περιόδων καθώς με την αλλαγή των κλιματικών συνθηκών, τα επόμενα χρόνια, η εκδήλωση πυρκαγιών θα είναι όλο και πιο συχνό φαινόμενο. Στον τομέα της πρόληψης τοποθετώ και την ανάρτηση οριστικών δασικών χαρτών και τη σύνταξη δασολογίου γιατί, με αυτόν τον τρόπο, θα κατοχυρώσουμε με ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο τις δασικές εκτάσεις και θα ακυρώσουμε εν τη γενέσει τους τα κίνητρα των εμπρηστών. Μετά το τραγικό μάθημα του περασμένου καλοκαιρού, ελπίζω ότι φέτος θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι, θα υπάρχει καλύτερος συντονισμός μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και δεν θα επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος που οδήγησαν στα γνωστά αποτελέσματα.   

5.   Ποια είναι η καταλληλότερη υπηρεσία για την Δασοπυρόσβεση; Η Πυροσβεστική ή η Δασική υπηρεσία; Παρακαλούμε να παραθέσετε την γνώμη σας για την οργάνωση της Δασοπυρόσβεσης γενικά. (Ποια υπηρεσία, με ποιους πόρους, οργάνωση, πρόληψη, κατάσβεση κ.λπ.). Παρακαλούμε λάβετε υπόψη και το ομόφωνο πόρισμα της Βουλής το 1993 για Ενιαίο Φορέα Δασοπυρόσβεσης και την αναίρεσή του 2 χρόνια μετά, χωρίς κάποια λογική εξήγηση και τεκμηρίωση.   

Στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής ολοκληρώσαμε πρόσφατα ένα κύκλο συνεδριάσεων για την δασική πολιτική και την δασοπυρόσβεση όπου συζητήθηκε και το διακομματικό πόρισμα του 1993. Πρόκειται για ένα σύνθετο ζήτημα με πολλές παραμέτρους αλλά τα κεντρικά συμπεράσματα τα οποία καταλήξαμε είναι συνοπτικά τα εξής: Πρώτον, όσον αφορά στην καταστολή, η Πυροσβεστική Υπηρεσία θα πρέπει να έχει τον κεντρικό συντονιστικό και επιχειρησιακό ρόλο σε όλα τα επίπεδα της κρατικής μηχανής (Δήμοι, Νομαρχίες, Δασαρχεία, Πολιτική Προστασία κ.λ.π.). Δεύτερον, όσον αφορά στην πρόληψη, ο ρόλος των δασαρχείων είναι κομβικός για τον καθαρισμό των δασών, την διάνοιξη δασικών δρόμων αλλά και στην ίδια την διαδικασία δασοπυρόσβεσης και κυρίως στον τομέα της άμεσης πυρανίχνευσης. Κοινή διαπίστωση όμως είναι ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη ενίσχυσης των δασικών υπηρεσιών σε προσωπικό και υποδομές. Η καλή γνώση του δάσους είναι πολύ σημαντικός παράγοντας και κατά την διάρκεια της κατάσβεσης πυρκαγιών γι’ αυτό πρέπει να υπάρχει συντονισμός και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Καλός συντονισμός και ξεκάθαρες αρμοδιότητες σημαίνει ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επέμβαση κατά την εκδήλωση των πρώτων εστιών πυρκαγιάς που είναι και το κρίσιμο σημείο καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μια πυρκαγιά που ξεφεύγει και παίρνει διαστάσεις.

6.   Πώς μπορούν να συνυπάρξουν κάτω από μία σκεπή τα μεγάλα δημόσια έργα και το περιβάλλον; Ποια είναι η γνώμη σας για Ανεξάρτητο Υπουργείο Περιβάλλοντος;

Έχω ταχθεί εδώ και καιρό υπέρ της ίδρυσης ενός ανεξάρτητου Υπουργείου Περιβάλλοντος και Χωροταξίας και δεν είμαι ο μόνος. Χαίρομαι πραγματικά που σε περίπου ένα χρόνο θα είναι πραγματικότητα, σύμφωνα με τις πρόσφατες εξαγγελίες. Από κει και πέρα βέβαια δεν χρειαζόμαστε απλώς άλλο ένα Υπουργείο, αλλά ένα ισχυρό Υπουργείο Περιβάλλοντος γι’ αυτό πιστεύω ότι πρέπει από τώρα να αρχίσουμε να μελετάμε το ζήτημα των αρμοδιοτήτων και της επαρκούς στελέχωσής του. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν μπορούν να περιμένουν, γι΄ αυτό, όταν με το καλό δημιουργηθεί, δεν θα πρέπει να αναζητά το ρόλο του αλλά να ριχτεί αμέσως στην μάχη των περιβαλλοντικών προβλημάτων και να επιτελέσει αποτελεσματικά το ρόλο του.

7.   Πώς κρίνετε την αποτελεσματικότητα της Πολιτείας στη διαφύλαξη των συμφερόντων της και κατ’ επέκτασιν όλου του λαού, σε περιπτώσεις οικοδομικών συνεταιρισμών και της Εκκλησίας που διεκδικούν και επιτυγχάνουν αποχαρακτηρισμούς και αποκτούν τίτλους ιδιοκτησίας σε πρώην ή νυν δασικές εκτάσεις που στη συνέχεια παραδίδονται προς εκμετάλλευση και οικοδόμηση;   

Σε μεγάλο βαθμό οι διεκδικήσεις δασικών εκτάσεων οφείλονται ακριβώς στο ομιχλώδες τοπίο που περιέγραψα παραπάνω. Ειδικά στην Αττική όπου οι οικιστικές πιέσεις ολοένα και αυξάνονται, ένα μεγάλο μέρος των περιαστικών βουνών και των δασικών τους εκτάσεων βρίσκονται υπό διεκδίκηση και αμφισβήτηση όσον αφορά το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς. Πιστεύω ότι η οργανωμένη Πολιτεία πρέπει να ξεφύγει από αυτή την μέγγενη και να αρχίσει να σκέφτεται από εδώ και πέρα όχι μόνο τι είναι αλλά τι θέλει να είναι δάσος. Ως μια λύση έχω υποστηρίξει την άποψη για απαλλοτρίωση από το Κράτος των εκτάσεων των τεσσάρων βουνών της Αττικής (Πάρνηθας, Ποικίλου όρους, Υμηττού και Πεντέλης) ως έναν τρόπο για να μπορέσουν να προστατευθούν οι ορεινοί όγκοι, κατά τρόπο απόλυτο και για να έχουμε μια εγγύηση ότι και η αναδάσωση θα έχει αποτέλεσμα. Οι τιμές δεν είναι τόσο μεγάλες όσο φαίνονται διότι μιλάμε για εκτάσεις οι οποίες είναι κατά βάση δασικές. Σίγουρα πρόκειται για μία πολύ σημαντική επένδυση από πλευράς κράτους, είναι όμως μία επένδυση στο μέλλον η οποία είναι η μόνη που μπορεί να εξασφαλίσει σε βάθος χρόνου την σταθερότητα του μικροκλίματος και την βελτίωση της ποιότητας ζωής στο λεκανοπέδιο.

8.   Πώς κρίνετε τις συνεχείς καταδίκες της χώρας μας από την Ε.Ε. για περιβαλλοντικά θέματα; Είναι δίκαιες ή άδικες; Πόσα χρήματα σπαταλούνται σε αυτόν τον τομέα σε ετήσια βάση; Γιατί επιβαρυνόμαστε χάνοντας επανειλημμένως στόχους και προθεσμίες που έχουμε υποσχεθεί ότι θα προλάβουμε;    

Είναι γεγονός ότι στον τομέα αυτό έχει γίνει σημαντική δουλειά τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά αναφέρω ότι από το Μάρτιο του 2004 το ΥΠΕΧΩΔΕ ενσωμάτωσε στο εθνικό δίκαιο πάνω από 25 Ευρωπαϊκές Οδηγίες για το περιβάλλον.  Την ίδια περίοδο παραλάβαμε 52 ανοικτές υποθέσεις εναντίον της χώρας μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι οποίες μειώθηκαν σε 28 μέσα σε τέσσερα χρόνια και ο στόχος είναι να μειωθούν ακόμα περισσότερο. Η χώρα μας δεν μπορεί να μένει στις παρυφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τα ζητήματα περιβάλλοντος που μας έχει στοιχίσει και πόρους και κύρος. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η καλή δουλειά σε αυτόν τον τομέα πρέπει να συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς όχι μόνο στην ενσωμάτωση της κοινοτικής νομοθεσίας αλλά και στην αυστηρή εφαρμογή της.

9.   Έχουμε Έλληνα στην θέση του Επιτρόπου Περιβάλλοντος της Ε.Ε. Πώς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε αυτή την ευτυχή συγκυρία για να προωθήσουμε τα συμφέροντα της χώρας μας; Περιγράψτε τον τρόπο και τα συμφέροντα που θα πρέπει να διεκδικήσουμε.   

Η θέση του Επιτρόπου Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εξαιρετικά καίρια ειδικά τα τελευταία χρόνια που περιβαλλοντικά ζητήματα όπως αυτό της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής έχουν μπει για τα καλά στην προτεραιότητα των κοινοτικών πολιτικών. Από αυτήν την άποψη είναι εξίσου σημαντικός και ο ρόλος του έλληνα Επιτρόπου ο οποίος παίζει πια όχι μόνο ευρωπαϊκό αλλά και έναν πολύ κρίσιμο διεθνή ρόλο. Από την θέση του, επομένως, ο Επίτροπος Περιβάλλοντος καλείται περισσότερο να φοράει το καπέλο του κορυφαίου ευρωπαίου παράγοντα για ζητήματα περιβάλλοντος και λιγότερο αυτό του έλληνα εκπροσώπου στα ευρωπαϊκά όργανα. Γι’ αυτό πιστεύω ότι έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για την χώρα μας να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της και να συμμετέχει στην χάραξη των ευρωπαϊκών στρατηγικών από το να επικαλείται ενδεχομένως την εθνικότητα του Επιτρόπου.     

10.    Ο ρυπαίνων πληρώνει. Αναφέρατε παραδείγματα και ποσά βιομηχανικών επιχειρήσεων που ρύπαναν και στη συνέχεια πλήρωσαν αλλά και απορρύπαναν. Πώς κρίνετε το πλήθος των περιπτώσεων και το ύψος των ποσών σε σύγκριση με την υπάρχουσα κατάσταση και τη ζημιά που προκαλούν

Το τελευταίο διάστημα έχουν επιβληθεί κυρώσεις σε όσους αποδεδειγμένα ρυπαίνουν το περιβάλλον όπως, για παράδειγμα, πριν από λίγους μήνες επεβλήθησαν πρόστιμα 450.000 ευρώ σε 15 επιχειρήσεις που ρύπαιναν τον ποταμό Ασωπό ή 1 εκατομμυρίου Ευρώ σε επιχειρήσεις που μόλυναν τον Κηφισό ποταμό, με την προειδοποίηση ότι σε περίπτωση υποτροπής θα ανακληθεί η άδεια λειτουργίας τους. Νομίζω ότι πρέπει και στην Ελλάδα να εφαρμόσουμε αυστηρότερα το «ο ρυπαίνων πληρώνει» το οποίο είναι αλήθεια ότι το είχαμε ξεχάσει για πολύ καιρό και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί σε διάφορες περιπτώσεις, δείχνουν ότι γίνεται μια καλή αρχή σε αυτόν τον τομέα. 

11.    Τι γνώμη έχετε για τη διαδικασία κρίσεων και προαγωγών στις υπηρεσίες (την Πυροσβεστική στην περίπτωσή μας), με γνώμονα την εκμετάλλευση των καλύτερων στελεχών;   

Δεν έχω άποψη για τις διοικητικές διαδικασίες που ακολουθούνται κάθε φορά για τις κρίσεις και τις προαγωγές στελεχών. Είμαι βέβαιος όμως ότι, στην προκειμένη περίπτωση, ο νέος Αρχηγός της Πυροσβεστικής με τον οποίο είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε πρόσφατα στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, είναι απολύτως επαρκής και πιστεύω ότι θα επιτελέσει το έργο του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. 

12.    Τι αποτελεσματικότητα, ποιότητα και επίπεδο προστασίας προσφέρει μία οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης που για περιβαλλοντικά θέματα εμπλέκει δήμο, νομαρχία, περιφέρεια, κεντρική διοίκηση και ίσως αρκετές ακόμα υπηρεσίες και αρχές; Κατά πόσο αυτή η οργάνωση είναι ευέλικτη; Κατά πόσο αντιδρά γρήγορα; Κρίνετε επαρκή την ενημέρωση των πολιτών για το πώς μπορούν να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων που παρέχει ο νόμος μέσα σε αυτή την οργάνωση; Εάν και εφόσον γίνει χρήση των δυνατοτήτων κρίνετε την αντίδραση των αρχών γρήγορη και αποτελεσματική;    

Η πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων έχει εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες σε οποιαδήποτε δραστηριότητα στην οποία εμπλέκεται με κάποιο τρόπο το Κράτος και πολύ περισσότερο στην προστασία του περιβάλλοντος. Γι’ αυτό έχω υποστηρίξει την ίδρυση ανεξάρτητου Υπουργείου Περιβάλλοντος το οποίο θα συγκεντρώσει αρμοδιότητες που σήμερα είναι διασπασμένες, θα χαράσσει και θα υλοποιεί περιβαλλοντικές πολιτικές και θα συντονίζει όλες τις δράσεις που εκ των πραγμάτων θα ανήκουν σε άλλους φορείς όπως, για παράδειγμα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πιστεύω επίσης ότι είναι ανάγκη να προχωρήσουμε στην κωδικοποίηση της νομοθεσίας που αφορά το περιβάλλον και στον εκσυγχρονισμό του βασικού νόμου του 1986 καθώς η πολυνομία και η γραφειοκρατία έχουν οδηγήσει τελικά στην ανομία. Αυτά είναι δύο βήματα που ακόμα και αν δεν λύσουν όλα τα προβλήματα συναρμοδιοτήτων, τουλάχιστον θα βελτιώσουν τη σημερινή κατάσταση.   

13.    Για τον Ασωπό ποταμό. Μήνυση που κατατέθηκε το 2001, εκδικάστηκε τον Ιούνιο του 2007. Πως κρίνετε την ταχύτητα απόδοσης δικαιοσύνης;
14.   Στην παραπάνω δίκη σε 9 από τις 16 επιχειρήσεις τα στοιχεία των υπευθύνων είχαν καταγραφεί λάθος με αποτέλεσμα την επαναπροώθηση της δικογραφίας στον εισαγγελέα για συμπληρωματικές ενέργειες και ακόμα μεγαλύτερη καθυστέρηση. Παρακαλούμε σχολιάστε το γεγονός και την (μη) απόδοση ευθυνών για αυτές τις παρατυπίες.


13.   & 14. Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες των συγκεκριμένων υποθέσεων και δεν θα ήθελα να υπεισέλθω σε ζητήματα που αφορούν την λειτουργία της Δικαιοσύνης. Το βέβαιο είναι ότι στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος όλοι πρέπει να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους. 

15.    Σε πρόσφατες μετρήσεις που διενεργήθηκαν στον Ωρωπό, οι συγκεντρώσεις εξασθενούς χρωμίου ήταν στα επίπεδα του καλοκαιριού. Τότε, είχε διακοπεί προσωρινά η παροχή νερού στο δίκτυο, δεδομένου ότι το νερό ήταν «ακατάλληλο για κάθε ανθρώπινη χρήση». Τώρα, δεν έγινε τίποτα. Μετά από τα πρόστιμα που επεβλήθησαν, τις ενέργειες του Υπουργείου, τα έργα και τις εξαγγελίες για οριστική λύση,  βρισκόμαστε ακόμα στην ίδια κακή κατάσταση. Σχολιάστε το γεγονός και προτείνετε τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι κάτοικοι για να διασφαλίσουν την υγεία τους.   

Τα επιστημονικά δεδομένα έχουν καταδείξει την έκταση του προβλήματος της μόλυνσης στην ευρύτερη περιοχή των Οινοφύτων και του Ωρωπού. Η εκτεταμένη ρύπανση από τα απόβλητα που χύνονται στον Ασωπό ποταμό δεν είναι τωρινό πρόβλημα. Είναι αποτέλεσμα της συστηματικής κακοποίησης που εδώ και πολλές δεκαετίες έχει υποστεί το περιβάλλον στην περιοχή. Θέλω να επισημάνω ότι το πρόβλημα της μόλυνσης του Ασωπού που μέχρι πριν από λίγα χρόνια κρυβόταν κάτω από το χαλί, αναδείχτηκε από την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής κατά την διάρκεια της προεδρίας του κ. Θ. Κατσιγιάννη στην προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο. Το ΥΠΕΧΩΔΕ ανέλαβε αμέσως δράση και προχώρησε σε αυτοψίες και μετρήσεις της μόλυνσης, εντατικοποίησε τους ελέγχους στις βιομηχανίες που εδρεύουν στην περιοχή και υπέβαλε βαριά πρόστιμα σε όσους αποδεδειγμένα ρυπαίνουν τον ποταμό. Χρέος μας είναι η προστασία της υγείας των κατοίκων οπότε το ζητούμενο από εδώ και πέρα είναι να εξασφαλίσουμε την ποιότητα του πόσιμου νερού και να προλάβουμε μια μη αναστρέψιμη συνολική μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής.

16.    Υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που αναφέρουν ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα λειψυδρίας στην Ελλάδα. Τι μέτρα έχουν ληφθεί για αυτή την πιθανότητα;   

Μία από τις σημαντικότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις χώρες της Μεσογείου εκτιμάται ότι θα είναι η ξηρασία και λειψυδρία. Πριν από λίγους μήνες παρουσιάστηκε  το Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων στο οποίο αναλύεται η κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα οι υδάτινοι πόροι της χώρας ενώ προτείνονται και συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Οι κεντρικοί άξονες στους οποίους πρέπει να κινηθούμε είναι, ανάμεσα σε άλλους, η δραστική εξοικονόμηση νερού, η προστασία των επιφανειακών και υπογείων υδάτων, ο επαναπροσδιορισμός της κοστολόγησης της κατανάλωσης νερού και η επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων. Ειδικότερα για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, πιστεύω ότι πρέπει να ανατεθεί σε έναν κεντρικό φορέα η παρακολούθηση της εξέλιξης του φαινομένου στη χώρα μας και η επιστημονική τεκμηρίωση των πιθανών επιπτώσεών του όχι μόνο στον τομέα των υδάτων αλλά και σε άλλους τομείς. 

17.    Πώς σχολιάζετε τη σχεδιαζόμενη δημιουργία νέων ηλεκτρικών σταθμών που λειτουργούν με λιθάνθρακα και λιγνίτη δεδομένου του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής;     

Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί, ανάμεσα σε άλλα, την προσαρμογή του ενεργειακού μείγματος της χώρας μας. Για να είμαστε συνεπείς στις περιβαλλοντικές μας υποχρεώσεις και ταυτόχρονα να εξασφαλίσουμε ενεργειακή επάρκεια τα επόμενα χρόνια, πρέπει να δώσουμε μεγάλη έμφαση όχι μόνο στον τομέα της παραγωγής αλλά και σε αυτόν της κατανάλωσης ενέργειας. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο φθηνότερος και αποτελεσματικότερος τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις κλιματικές αλλαγές και πρέπει να θέσουμε πολύ φιλόδοξους στόχους για να το πετύχουμε. Εάν η οικονομική μας δραστηριότητα δεν γίνει ενεργειακά πιο αποδοτική, τότε η ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας θα καταστήσει μονόδρομο την εγκατάσταση νέων ρυπογόνων μονάδων παραγωγής, μια λύση που προφανώς δεν θα ήταν η καλύτερη.   

18.    Σε ατομικό επίπεδο, κάνετε κάτι οι ίδιοι για τη μείωση της κατανάλωσης CO2 και για την προστασία του περιβάλλοντος;

Το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος μας αφορά όλους και τον καθένα χωριστά. Γι’ αυτό, εκτός από την συντεταγμένη πολιτεία, οφείλουμε να αλλάξουμε κάποιες καθημερινές μας συνήθεις και να κάνουμε περισσότερα για το περιβάλλον. Εδώ και χρόνια η οικογένειά μου κι εγώ προσπαθούμε να ακολουθούμε έναν πιο «πράσινο» τρόπο ζωής. Κάνω ανακύκλωση στο σπίτι και στο γραφείο, έχω εγκαταστήσει λαμπτήρες εξοικονόμησης,  χρησιμοποιώ λελογισμένα το κλιματιστικό, σύντομα θα αποκτήσω υβριδικό αυτοκίνητο ενώ σκέφτομαι τον καλύτερο τρόπο για να εγκαταστήσω τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σπίτι μου. Δεν έχω κάνει όσα ίσως θα μπορούσα, αλλά πιστεύω ότι έχω κάνει μια καλή αρχή και προσπαθώ να κάνω όσο το δυνατόν περισσότερα ώστε να συμβάλλω κι εγώ με τον τρόπο μου στην προστασία του περιβάλλοντος.       

19.    Ποια είναι η θέση σας για το ύψος του ποσοστού ανακύκλωσης που επιτυγχάνουμε ως χώρα και τι μέτρα προτείνετε για την αύξηση αυτού του ποσοστού;   

Τα ποσοστά ανακύκλωσης στην χώρα μας είναι ακόμα πολύ χαμηλά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο καθώς κυμαίνονται μεταξύ 8 και 25% των οικιακών απορριμμάτων. Είναι ενδεικτικό ότι στην Ευρώπη των 25 η ταφή των απορριμμάτων από 62% το 1995-1998 μειώθηκε στο 45% το 2001-2003, ενώ το ποσοστό ανακύκλωσης αυξήθηκε από 15% σε 29% αντίστοιχα. Αυτή η υστέρηση σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην δυσπιστία των πολιτών όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα των προσπαθειών που καταβάλλουν οι ίδιοι να ανακυκλώσουν. Γι’ αυτό θεωρώ ότι η επαρκέστερη ενημέρωση των πολιτών είναι ένα ζήτημα στο οποίο πρέπει να ρίξουμε μεγαλύτερο βάρος όχι τόσο σε κεντρικό όσο κυρίως σε τοπικό επίπεδο. Από την άλλη πλευρά, για να μπει η ανακύκλωση στο καθημερινό λεξιλόγιο των νοικοκυριών είναι ανάγκη να επανεξετάσουμε το ζήτημα των κινήτρων. Ένα μέτρο που θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε πιλοτικά είναι η σύνδεση των δημοτικών τελών που πληρώνει κάθε νοικοκυριό με την ποσότητα των απορριμμάτων που ανακυκλώνει. Είναι ένα μέτρο «πράσινης» φορολογίας που έχει εφαρμοστεί με επιτυχία σε χώρες του εξωτερικού και έχει βελτιώσει θεαματικά τις επιδόσεις τους στον τομέα της ανακύκλωσης. 

20.    Είναι οι ΧΥΤΑ η λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων; Υπάρχουν πιο σύγχρονοι τρόποι διαχείρισης; Είναι σκόπιμο θεωρείτε να συζητάμε σήμερα για δημιουργία νέων  ΧΥΤΑ ενώ στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες καταργούνται;   

Η διαχείριση των απορριμμάτων είναι ένα σύνθετο ζήτημα που σχεδόν για μια εικοσαετία δεν αντιμετωπίστηκε με την δέουσα σοβαρότητα. Δεν είναι δυνατόν σε μια ευρωπαϊκή χώρα του 21ου αιώνα να λειτουργούν ακόμα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, πάνω από 3.000 παράνομες χωματερές που ελλοχεύουν σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία και το φυσικό περιβάλλον, οπότε νομίζω ότι το πρώτο μας μέλημα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση του υπαρκτού αυτού προβλήματος. Στο σημείο που έχουμε φτάσει σήμερα, ειδικά στην πρωτεύουσα, δεν έχουμε περιθώρια για άλλες αναβολές και πειραματισμούς γι’ αυτό πιστεύω ότι η κατασκευή των νέων ΧΥΤΑ είναι η αναγκαία λύση στην παρούσα συγκυρία. Αυτό δεν σημαίνει ότι λύσαμε για πάντα το πρόβλημα. Γι’ αυτό πρέπει να αρχίσουμε να εξετάζουμε πιο προηγμένες τεχνολογικά λύσεις που έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε άλλες χώρες όπως, για παράδειγμα, η καύση με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας, ενώ ιδιαίτερο βάρος πρέπει να ρίξουμε στην ενημέρωση των πολιτών για τα οφέλη των νέων τεχνολογιών, την ανακύκλωση και τη μείωση των απορριμμάτων που τελικά καταλήγουν στους ΧΥΤΑ.     

21.    Περιβαλλοντική εκπαίδευση στα σχολεία. Σχολιάστε.   

Πιστεύω ότι μπαίνουμε σε μια εποχή που, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει συνήθως, οι νεότερες ηλικίες θα είναι αυτές που θα μεταφέρουν τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες και τις ανησυχίες τους προς τους μεγαλύτερους. Η διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης ξεκινάει από το σχολείο γι’ αυτό πρέπει να ενισχύσουμε την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Κεντρική επιδίωξη των πολιτικών μας πρέπει να είναι τα παιδιά όχι απλώς να μάθουν για το φυσικό περιβάλλον αλλά κυρίως να δουν πώς θα το προστατεύσουν μαθαίνοντας. Πιστεύω ότι έχει έρθει η ώρα να αξιολογήσουμε, κατ’ αρχήν, την αποτελεσματικότητα της παρεχόμενης περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με μία εξειδικευμένη έρευνα μεταξύ των μαθητών. Το επόμενο βήμα είναι να  δούμε ποιες αλλαγές πρέπει να κάνουμε παίρνοντας ιδέες και από παραδείγματα άλλων χωρών ώστε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για μια ποιοτική και πρακτικά αποτελεσματική πολιτική περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.   

22.    Ποιες είναι οι αρμοδιότητες της επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής; Πώς μπορεί να επέμβει για να βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων ή να καθορίσει στόχους; Τι προτείνετε να γίνει για την ενδυνάμωσή της;

Στόχος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής είναι να βρίσκεται κοντά στα περιβαλλοντικά προβλήματα και να συμβάλλει ουσιαστικά στον δημόσιο διάλογο για το περιβάλλον. Πιστεύω ότι με τα θέματα των συνεδριάσεών μας και με τις επισκέψεις μας σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές της χώρας, έχουμε κάνει σημαντικά βήματα. Η Επιτροπή μπορεί να συμβάλλει στην χάραξη περιβαλλοντικής πολιτικής, να αποτελέσει αρωγό της εκτελεστικής εξουσίας και να αναβαθμίσει ουσιαστικά τον ρόλο της προς δύο κατευθύνσεις: την a priori συμμετοχή της στην συζήτηση νομοσχεδίων με περιβαλλοντικές διατάξεις και την ακρόαση πολιτών για περιβαλλοντικά προβλήματα που τους απασχολούν, ζητήματα τα οποία έχουμε ήδη επεξεργαστεί ως Επιτροπή και τα έχουμε εισηγηθεί προς τον Πρόεδρο της Βουλής. Με τον τρόπο αυτό η συμμετοχή της Επιτροπής στον κοινοβουλευτικό διάλογο θα γίνει ακόμα πιο ουσιαστική και πιο αποτελεσματική.