http://www.eurocharity.org/article.php?article_id=3310

Παρά τη διεθνώς αναγνωρισμένη ανάγκη για περιορισμό της εξάρτησης από εισαγωγές μορφών ενέργειας που έχουν ως βασική πηγή προέλευσης τα ορυκτά καύσιμα, αλλά και το δεδομένο προσανατολισμό της Ε.Ε. προς πιο ήπιες και φιλικές προς το περιβάλλον μορφές ενέργειας, η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει χαμηλή διείσδυση στην ανανεώσιμη ενέργεια, παρά το υψηλό δυναμικό που υπάρχει για την παραγωγή της, σύμφωνα με τα συμπεράσματα μελέτης της Kantor Σύμβουλοι Επιχειρήσεων .

H αιολική ενέργεια καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο ΑΕ στην Ελλάδα (εξαιρουμένης αυτής των μεγάλων υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ), με την εγκατεστημένη ισχύ σε ανεμογεννήτριες στο τέλος του 2006 να ανέρχεται σε 746 MW. Η ελληνική αγορά αιολικής ενέργειας χαρακτηρίζεται από λίγους και ισχυρούς ομίλους που κατέχουν τεχνογνωσία και απαραίτητα κεφάλαια, με κύριους παίκτες την Ρόκας – Ιberdrola, την Κοπελούζος – ΕNEL, την ΔΕΗ Ανανεώσιμες-EDF και τη Τέρνα. Σημειώνεται, ότι το χαρτοφυλάκιο της Τέρνα περιλαμβάνει ακόμη 600 ΜW αιολικά υπό ανάπτυξη, ενώ άλλα 1000 MW αιολικών αναπτύσσονται από την Κοπελούζος.

Ωστόσο, η χώρα μας εμφανίζεται αδύναμη να συμβαδίσει με τους ρυθμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία παραμένει πρωτοπόρος στον τομέα της ΑΕ. H Ε.Ε. στοχεύει στο διπλασιασμό της ακαθάριστης πρωτογενούς παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στο 12% της συνολικής της παραγωγής το 2010 και στο 20% μέχρι το 2020, στόχος που υπό τις παρούσες συνθήκες θεωρείται εξαιρετικά δύσκολα επιτεύξιμος για την Ελλάδα, καθώς συνεπάγεται σχεδόν διπλασιασμό συμμετοχής της ΑΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο σε διάστημα 3 ετών.

Κύριες αιτίες για τη χαμηλότερη των προσδοκιών διείσδυση της Ελλάδας στην ΑΕ, είναι οι πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης, τα προβλήματα δικτύου και σύνδεσης, η ατελής και απρόσφορη θεσμοθέτηση κινήτρων και η έλλειψη ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδίου με οριοθέτηση των περιοχών για ανάπτυξη παραγωγής. Με το τελευταίο θέμα συνδέεται και ένα μοναδικό ελληνικό φαινόμενο, το ενδεχόμενο προσφυγής στο ΣτΕ για ακύρωση έργων ΑΕ, αφότου έχει αδειοδοτηθεί η επένδυση και έχει συγκεντρωθεί το κεφάλαιο. Για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ζητήματος, η Κυβερνητική Επιτροπή ενέκρινε πρόσφατα σχέδιο του Εθνικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) της χώρας, το οποίο τέθηκε σε διαβούλευση με στόχο να τεθεί υπόψη της Βουλής για ψήφιση.

Πιθανή διέξοδο στις περιβαλλοντικές εγκρίσεις χωροθέτησης ΑΕ μπορεί να αποτελέσει, σύμφωνα με την KANTOR, η δυνατότητα δημιουργίας αιολικών πάρκων στη θάλασσα (off shore) ή σε ακατοίκητες νησίδες, που προβλέπεται από τον Ν. 3468/2006, αλλά δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί στη χώρα μας. Συγκεκριμένα, με το νέο ΕΧΠ, επιτρέπεται η χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων σε όλες τις θαλάσσιες περιοχές της χώρας που διαθέτουν προϋποθέσεις αιολικής εκμετάλλευσης, εφόσον αυτές δεν εντάσσονται σε ιδιαίτερο θεσμικό καθεστώς ρητής απαγόρευσης της εγκατάστασης ή δεν αποτελούν ζώνη αποκλεισμού, όπως θεσμοθετημένα θαλάσσια ή υποθαλάσσια πάρκα ή βεβαιωμένες γραμμές επιβατικής ναυσιπλοΐας. Επιπλέον, η τιμολόγηση ενέργειας από αιολικά πάρκα στη θάλασσα που περιλαμβάνεται στον Ν. 3468/2006 είναι πιο ανταγωνιστική (EUR93/MWh) συγκρινόμενη με την ηπειρωτική αιολική (EUR75.8/ MWh).

Η ελληνική νομοθεσία έχει ενσωματώσει τις οδηγίες της ΕΕ αλλά το συνολικό πλαίσιο είναι ασαφές και υπερεπιδοτεί τις επενδύσεις σε ΑΕ. Οι τιμές αγοράς ηλεκτρισμού από ΑΕ από το κεντρικό δίκτυο στην Ελλάδα είναι συγκρίσιμες με αυτές του εξωτερικού. Πέραν όμως αυτού, στην Ελλάδα οι επενδύσεις σε ΑΕ επιδοτούνται και μέσα από τον Επενδυτικό νόμο. Το αποτέλεσμα είναι η υπερπληθώρα αιτήσεων για μικρά έργα ΑΕ τα οποία αλλιώς δεν θα καθίσταντο οικονομικά και δεδομένων των δημοσιονομικών περιορισμών δεν περισσεύουν κεφάλαια για πολύ μεγαλύτερες και πολύ αποδοτικότερες επενδύσεις σε ΑΕ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τυπικά μεγέθη θερμικών ηλιακών μονάδων ΑΕ στην Ισπανία, Ιταλία αλλά και στην Βουλγαρία είναι πολύ υψηλότερα των αντίστοιχων στην Ελλάδα. Ως μέτρο σύγκρισης, για παράδειγμα, το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος σε αιολικά της Ρόκας-Iberdrola είναι 193 MW όταν το μέγεθος αυτό αφορά μία θερμική ηλιακή μονάδα σε άλλες χώρες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των στρεβλώσεων που παρατηρούνται στον τομέα της ΑΕ στην Ελλάδα, αποτελούν τα φωτοβολταϊκά, όπου η υπερβολική επιδότηση (έως και 45% επί του απαιτούμενου κεφαλαίου) και η μη διάκριση μεγέθους των έργων έχει οδηγήσει σε υπερπροσφορά μικρών έργων που αδυνατούν να δώσουν την προσδοκώμενη ώθηση στη χρήση των Φ/Β σε μεγάλη κλίμακα. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι και το γεγονός ότι αυτή την στιγμή στην ΡΑΕ εκκρεμούν περίπου 7.000 αιτήσεις για άδειες φωτοβολταϊκής παραγωγής.

Η KANTOR εκτιμά, ότι για την επιτάχυνση της διείσδυσης της ΑΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της Ελλάδας, η ενεργειακή πολιτική πρέπει να κινηθεί σε τρεις βασικούς άξονες:
1. Να μειωθεί το συνολικό ύψος επιδότησης για κάθε επένδυση σε ΑΕ και να μετατοπισθεί το βάρος των επιδοτήσεων προς τις μεγάλες επενδύσεις,
2. να "τακτοποιηθούν" οι διαδικασίες χωροθέτησης και αδειοδότησης, και
3. να χαρακτηρισθεί, και όπου χρειάζεται απαλλοτριωθεί, κατάλληλη γη για παραγωγή ΑΕ, η οποία θα διατίθεται στους επενδυτές έναντι ανταλλάγματος.

Οι μεγάλες επενδύσεις εξασφαλίζουν καλύτερα οικονομικά, διευκολύνουν την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει η ΕΕ και πραγματικά αποφορτίζουν το περιβάλλον. Επενδύσεις σε μεγάλα ηλιακά θερμικά εργοστάσια, σε ηλεκτρισμό από γεωθερμία, που έχει σαφώς τον υψηλότερο βαθμό απόδοσης, και σε σημαντικές εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών αποτελούν μονόδρομο για την ουσιαστική αλλαγή του ισοζυγίου ενέργειας προς την σωστή κατεύθυνση.

Πηγή: emea.gr